Tercjarz nr 02/2019r.

Żyć w prawdzie,
dać świadectwo prawdzie

Przemieniać świat na lepszy, takie zadanie powinno być wpisane w każdego z nas. W jaki sposób to czynić, jak postępować? Ziemię zamieszkuje kilka miliardów ludzi i niezliczone ilości innych stworzeń. Oprócz bytów widzialnych, w świecie realnym znajdują się byty duchowe, a wśród nich te wrogie człowiekowi, które czynią wszystko, aby nas zwieść i zaprowadzić do piekła na wieczne zatracenie. Początek XXI wieku, to czas brutalnej wojny demonów z ludźmi, to czas kiedy ten wielki atak przeciwko nam się szczególnie nasilił. Grzechy poszczególnych ludzi tworzą wielkie obciążenie społeczne i sprowadzają na społeczeństwo, całe narody dużo nieszczęść. Każdy z nas powinien dbać o czystość swojego sumienia i iść drogą Dekalogu danego nam przez Boga.

,,To prawda, że nie ma w człowieku nic wyższego nad umysł i rozum. Ale aby być szczęśliwym, człowiek nie może kierować się tylko rozumem w życiu, byłoby to życie wedle praw ludzkich; aby być szczęśliwym, trzeba żyć wedle praw Bożych”[1].

Człowiek ze swej natury jest świadkiem Boga, ponieważ został stworzony na Jego obraz i podobieństwo (Rdz 1,26). Bóg zaznacza, że człowiek jest istotą wskazującą na Stwórcę i przypominającą o Jego istnieniu. ,,Bóg jest źródłem wszelkiej prawdy. Jego słowo jest prawdą” (Prz 8, 7; Sm 7, 28). Ponieważ Bóg jest ,,prawdomówny” (Rz 3, 4), to członkowie Jego Ludu są wezwani do życia w prawdzie (Ps 119, 30). Ósme przykazanie dekalogu stoi na straży prawdy i zabrania jej fałszowania w relacjach z bliźnimi. Wykroczenia przeciw prawdzie są poważną niewiernością wobec Boga i podważają podstawy zawartego z Nim Przymierza.

Ósme przykazanie występuje w Starym Testamencie w dwóch wersjach. Pierwsza wersja znajduje się w Księdze Wyjścia (Wj 20, 16), a przekład tych słów jest następujący: „Nie będziesz odpowiadał przeciwko bliźniemu twemu [jako] świadek kłamstwa”. W drugiej wersji znajdującej się w Księdze Powtórzonego Prawa: (Pwt 5,20) dosłowne tłumaczenie tych słów brzmi następująco: „I nie będziesz odpowiadał przeciwko bliźniemu twemu [jako] świadek nicości”. W Nowym Testamencie zapisano: ,,Słyszeliście … że powiedziano przodkom: ,,Nie będziesz fałszywie przysięgał, lecz dotrzymasz Panu swej przysięgi” (Mt 5, 33). Wnioskując z powyższych słów dostrzegamy w przykazaniu odniesienie się do zakazu fałszywego świadectwa, a nie wprost do kłamstwa. Przyjmuje się jednak, że ten zakaz obejmuje szerszą kategorię, jaką jest obowiązek mówienia prawdy.

Dlaczego nie ma w Dekalogu bezpośredniego zakazu kłamstwa? Odpowiedzi na to pytanie należy szukać w znaczeniu relacji człowieka do Boga. Obowiązki względem bliźniego w dziedzinie mówienia prawdy i świadczenia o niej wynikają przede wszystkim z faktu, że prawda pochodzi od Boga. Skoro Bóg jest wierny i prawdomówny, to znaczy, że człowiek stworzony na Jego obraz i podobieństwo ma być również wierny i prawdomówny. W przeciwnym razie człowiek znieważa Boga prawdy, który go stworzył. Istnieje niewątpliwie granica między prawdą w ujęciu biblijnym, która odnosi się do objawienia przez Syna tajemnic ukrytych w Ojcu, a prawdą moralną, która stanowi zgodność słów i innych wyrazów przekazu z wewnętrznym przekonaniem. Jednak idąc za spostrzeżeniem św. Tomasza z Akwinu trzeba zaznaczyć, że każda prawda – nawet ta, która nie jest prawdą objawioną – ma swoje źródło w Bogu. Świadczy o tym sformułowanie ósmego przykazania w Księdze Powtórzonego Prawa, gdzie pojawia się to samo hebrajskie słowo, co w drugim przykazaniu zakazującym używania imienia Bożego w błahych kwestiach. W związku z tym fałszywe świadectwo nie odnosi się tylko do obserwacji wydarzeń, lecz przede wszystkim do wypaczenia misji prawidłowego świadectwa o samym Bogu, który jest Bogiem prawdy, od którego każda prawda pochodzi. Poza tym we wprowadzeniu do przykazań, On daje do zrozumienia, że wyjście Izraelitów z Egiptu było wezwaniem do dawania świadectwa o wielkich dziełach, które Bóg uczynił dla swojego ludu. Zachowanie Dekalogu miało być odpowiedzią ludu Bożego na te dzieła. Tak jak zachowanie szabatu stało się dla Izraelitów świadectwem o stworzeniu świata przez Pana, tak też pamięć o wyjściu z Egiptu stała się wezwaniem do dawania świadectwa o Bogu, który nie oszukuje, lecz pozostaje wierny swoim przyrzeczeniom. Mówienie prawdy jest zawsze świadectwem o Bogu, który nienawidzi kłamstwa. Stwórca bowiem posłużył się słowem, aby objawić się człowiekowi. Z tej racji człowiek winien pamiętać, jak wielką wagę Pan przypisuje ludzkim słowom, ale nie tylko wtedy, kiedy te słowa decydują o losach ludzi. Nawet najdrobniejsze wypowiedziane „prawdy” są – w pewnym sensie – świadectwem o Chrystusie, który jest Prawdą, a mówienie prawdy jest okazaniem szacunku dla Tego, na którego obraz i podobieństwo człowiek został stworzony.

Kłamstwo

Problem kłamstwa jest niebezpieczny dla okłamywanego, jak i dla kłamcy. Każde kłamstwo indywidualne ma skutki w całym społeczeństwie, ponieważ angażuje się w rzeczywistość moralną i jest związane z dobrem lub złem. Kłamstwo jest zagrożeniem dla całego społeczeństwa i rozrywa więzi społeczne, powodując nieufność, co przekłada się na zanik komunikacji opartej na zaufaniu. Jest podobne do kradzieży czy oszustwa, ponieważ jego cel to osiągnięcie korzyści

. Każde kłamstwo jest zagrożeniem, a to nie rozpoznane ma wielką siłę oraz nie daje szansy na życie w prawdzie i wyjście z zakłamanej rzeczywistości, a kłamstwo zdemaskowane budzi agresję, a także może prowadzić do buntu i innych konsekwencji.

Możemy wyróżnić rodzaje kłamstwa:

• grzecznościowe, występują w kulturze języka i są to kłamstwa mimowolne wypowiadane w formie formułek grzecznościowych,
• przemilczenie, zatajenie, ukrywanie, polega na przemilczeniu prawdy,
• fałszowanie emocji, nie ukrycie faktów, ale emocji,
• aktywne ukrywanie, polega na ukrywaniu jakiegoś faktu,
• uwiarygodnienie fałszywych faktów, kłamiący przekonuje współrozmówcę, że wypowiada wiarygodne fakty,
• kłamstwo destrukcyjne, cel to wyrządzenie szkody (zazdrość, zemsta),
• manipulowanie faktami, osiągnięcie wpływu na przekonania, światopogląd, postawę,
• półprawda, przedstawiona rzeczywistość jest niepełna i tym samym dochodzi do jej zafałszowania,
• zdrada,
• autokłamstwo, ta sama osoba jest jednocześnie okłamywującym i okłamywanym. Jest to proces rozciągnięty w czasie, w którym osoba wprowadza siebie w stan przekonania sprzeczny z rzeczywistością.

Problem kłamstwa zwraca również uwagę na przyczyny kłamania, możemy wyróżnić niektóre z powodów kłamania, a mianowicie:

• kłamstwa obronne, obawa przed konsekwencjami w trudnych sytuacjach życiowych,
• kłamstwo jako forma reakcji na środowisko (styl życia, moda, przykład dorosłych, itp.),
• podkreślenie własnej wartości,
• protest wobec trudnej sytuacji życiowej,
• z przyzwyczajenia,
• z przymusu,
• dla rewanżu,
• by ukryć własne przekonania,
• bez ważnej przyczyny.

Niekiedy trudno jednoznacznie wykazać dlaczego doszło do kłamstwa, co może być spowodowane nawarstwianiem się powodów. Jednym z częstych motywów jest chęć uzyskania różnorodnych korzyści. Można stwierdzić, iż kłamstwa mają określony cel: oszustwo, wyrządzenie szkody materialnej, pozbawienie czci bliźniego, wniesienie niepokoju, zagłuszenie głosu sumienia i inne. U podstaw kłamstwa znajduje się ten niewidzialny, ale realny byt, król kłamstwa – szatan.

Dać świadectwo

Jezus stając przed Piłatem powiedział, że ,,przyszedł na świat, aby dać świadectwo prawdzie” (J 18, 37), a także w innym miejscu pouczał o bezwarunkowym umiłowaniu prawdy: ,,Niech wasza mowa będzie: tak, tak; nie, nie” (Mt 5, 37). Chrześcijanin nie powinien wstydzić się stawania po stronie prawdy. Bycie uczniem Chrystusa zobowiązuje do dawania świadectwa. Prawda, czy prawdomówność jest cnotą polegającą na tym, aby być prawdziwym w swoich czynach i w swoich słowach, wystrzegając się udawania, obłudy i dwulicowości. Cnota prawdy oddaje drugiemu człowiekowi, to co mu się należy. W prawdomówności niekiedy powinien być zastosowany złoty środek między tym, co powinno być wyjawione, a sekretem, który powinien być zachowany. Przy posługiwaniu się mową w kontaktach interpersonalnych ważna jest prawdomówność. Należy zdawać sobie z tego sprawę, że nigdy nie godzi się kłamać.

 Prawdomówność prowadzi do uczciwości i dyskrecji. Bycie uczniem Chrystusa, to ,,życie w prawdzie”, czyli w prostocie życia na wzór Chrystusa, trwając w Jego prawdzie: ,,Jeżeli mówimy, że mamy z Nim współuczestnictwo, a chodzimy w ciemności, kłamiemy i nie postępujemy zgodnie z prawdą” (1J 1,6). Relacje między ludźmi powinny układać się na linii szczerości i prawdy.

W życiu publicznym często doświadczamy znacznego wyłomu związanego z ósmym przykazaniem. Mówienie prawdy – która niekiedy jest bolesna i nieprzyjemna – to najprostszy sposób, żeby przegrać kolejne wybory, o czym wiedzą politycy ze wszystkich stron politycznych. Szkoda, że w wielu przypadkach wyborcy dają sobie ,,zrobić wodę z mózgu”, a refleksja przychodzi za późno. Zrozumienie i zaakceptowanie prawdy – to jedyny sposób na przetrwanie w długiej perspektywie, nie tylko we własnym środowisku, ale także w ojczyźnie. Dzisiejsze prawo wyborcze dotyczące, m.in. wyborów do Parlamentu Polskiego i Europejskiego jest tak skonstruowane, że mijający się z prawdą ,,kłamczuszek” ma szansę prysnąć przed dekonspiracją na dobrze płatny etat do Brukseli, czego często doświadczamy.

W obecnych czasach mamy do czynienia z reklamą, która niestety często jest w konflikcie z prawdą. Reklama przybiera różną postać – od rzetelnej informacji, po wychwalanie, bez autentycznej informacji merytorycznej o przedmiocie reklamy. Z reklamą związane są zagrożenia z niej płynące, a mianowicie: wprowadzenie w błąd odbiorcy, promocja zachowań społecznych i zwyczajów negatywnie wpływających na jednostkę, czy manipulacja odbiorcami przez użycie środków pozaracjonalnych, jak np. popęd seksualny, uzależnienie od papierosów, a nawet niekiedy jako przekaz podprogowy (co jest zabronione). Często stosowane są tu półprawdy, które w rzeczywistości są kłamstwem.

Tworzone są kierunki studiów wyższych, kursy i inne formy kształcenia, gdzie w sposób profesjonalny przygotowuje się osoby, aby skutecznie prowadziły działania socjotechniczne (inżynieria społeczna) służące osiągnięciu określonych celów poprzez manipulację społeczeństwem. Osoba posługująca się inżynierią społeczną sądzi, że cel, do którego dąży, jest ważniejszy niż prawda czy niezależność myślenia osób poddawanych manipulacji. W XX i XXI wieku socjotechnika stała się narzędziem niszczenia człowieka. Reżimy totalitarne świadomie ją wykorzystały do ogłupiania rządzonych przez nich ludzi w celu utrzymania władzy. Manipulacja prowadzi często do rozniecania trudnych uczuć, jak np. strach oraz niewłaściwych zachowań (agresja, nienawiść). Takie wykorzystywanie inżynierii społecznej stoi w bezsprzecznym konflikcie wobec prawdy. W Polsce mamy wyspecjalizowane firmy zajmujące się tzw. marketingiem politycznym, w których adepci szlifują czarny PR (public relations – relacje publiczne, kontakty z otoczeniem), gdzie łgarstwo, obmowa, fałszywe świadectwo i zwykłe kłamstwo są na porządku dziennym. Prowadzący takie kursy (m.in. M. Kochan, P. Tymochowicz, I. Ostachowicz) nie narzekają na brak zainteresowanych i zleceń, a także cieszą się estymą publiczną, którą zapewne sami tworzą. Są oni dzisiaj władcami medialnych wizerunków znaczących osób w polityce i gospodarce naszego państwa. Tacy spin doktorzy budują odpowiednie narracje będące ostatecznie przeciwko prawdzie. Stosowana przez nich technika często, choć nie zawsze, zakłada pełną obłudy, zdradliwą oraz wysoce zmanipulowaną taktykę zdolną do pozbawienia ludzi zdroworozsądkowego myślenia. Społeczeństwo w znacznej mierze przyjmuje to wszystko, potwierdzając przypowieść o „ciemnym ludzie, który to kupi”.

Współżycie między ludźmi powinno się układać na linii prawdy. Człowiek nie może innych zwodzić i oszukiwać. Co z kolei dopuszczalne jest w konwencji sztuki teatralnej i fikcji literackiej. Niestety ostatnio dosyć często dowiadujemy się o perwersyjnych przedstawieniach teatralnych, filmach i kabaretach, które obrażają uczucia, a także przekręcają zdarzenia z życia. Przykładem takiej sztuki teatralnej jest spektakl ,,Klątwa”, który wypacza pojęcie sztuki i piękna, a także ma znamiona bluźnierstwa, m.in. scena seksu z figurą papieża czy niszczenie krzyża. Innym pseudoartystycznym elementem sztuki jest film ,,Kler”, który plugawi człowieka i ma za zadanie ,,wyciągnięcie” jak największej ilości ludzi z Kościoła. Film ten nie ma żadnego przesłania chrześcijańskiego, a także brakuje w nim nadziei oraz jakichkolwiek wartości. ,,Kler”, to paszkwil mający zachęcić do masowej apostazji, który skoncentrował się na historii pedofilii. Taki pseudoartyzm nie ma nic wspólnego z prawdą, jest zaś wielkim kłamstwem. Smutne jest to, iż nawet niektórzy z duchownych (m.in. ks. bp. Pieronek) stwierdzili, iż jest to film mówiący o prawdziwym Kościele.

Dziesięć przykazań Bożych, to nie tylko najczęściej komentowany tekst biblijny, ale zarazem tekst, który powinien być odniesiony do życia codziennego. W obecnej epoce coraz bardziej są kwestionowane niektóre z przykazań. Podważa się sakramentalne więzi małżeńskie i rodzinne, upowszechnia się fałsz, głosi aborcję oraz eutanazję, a w tzw. państwach rozwiniętych próbuje się wprowadzić świeckie zbawienie. Przekroczenie jednego przykazania oznacza zakwestionowanie innych. Czego nam obecnie najbardziej potrzeba, otóż światła Ducha Świętego, a z nim związanego rozeznania w drodze do zbawienia. Podczas pontyfikatu św. Jana Pawła II ,,łódź Piotrowa” płynęła bardzo konkretnym kursem, zgodnym z nauczaniem Jezusa Chrystusa. Nie było tyle rozterek co dzisiaj. Módlmy się o Ducha poznania i rozeznania, abyśmy mogli dojść do nieba. [

Mirosław Kuczkowski OFS
Gdańsk, 19.10.2018 r.

---

A K T U A L N O Ś C I

30 grudnia 2018 roku obyło się spotkanie opłatkowe wspólnoty miejscowej FZŚ. Spotkanie miało charakter uroczysty. Po obowiązującym rytuale, połamaniu się opłatkiem, wspólnie piliśmy kawę i jedliśmy ciasto, śpiewając kolędy. Następnie udaliśmy się na Mszę św. Natomiast 19 stycznia 2019 roku odbyło się spotkanie opłatkowe w Regionie Gdańskim, w którym to nasza wspólnota brała udział.

---

 
KALENDARZ  LITURGICZNY

02.02 – ŚWIĘT0 OFIAROWANIA PAŃSKIEGO

05.02 – Wspomnienie obowiązkowe św. Agaty, dziewicy i męczennicy

06.02 – Wspomnienie obowiązkowe świętych męczenników Piotra Chrzciciela, Pawła Miki i Towarzyszy

07.02 – Wspomnienie obowiązkowe św. Kolety z Corbie, dziewicy

10.02 – Wspomnienie obowiązkowe św. Scholastyki, dziewicy

11.02 – Wspomnienie dowolne NMP z Lourdes /Światowy Dzień Chorego/

14.02 – Wspomnienie świętych Cyryla, mnicha i Metodego, biskupa, Patronów Europy    

22.02 – Święto Katedry św. Piotra, Apostoła 23.02 – Wspomnienie obowiązkowe św. Polikarp, biskupa i męczennika   

---

 WIADOMOŚCI  DLA  WSPÓLNOTY  FZŚ

Intencja modlitwy obowiązująca Wspólnotę w lutym 2019 r.:

O nowe powołania do FZŚ, błogosławieństwo Boże dla wspólnoty miejscowej FZŚ i  nowej Rady  

W czwartki o godz. 17.30 nabożeństwo ku czci św. Franciszka, poprzedzone modlitwą Różańcową
W piątki o godz. 17.30 – modlitwa Różańcowa lub nabożeństwo,
po wieczornej Mszy św. – Nieszpory

---

10.02 – Światowy Dzień Chorego – Msza św. w DPS, odwiedziny chorych
21.02 – Spotkanie rady miejscowej wspólnoty FZŚ, po Mszy św. wieczornej /czwartek/, ok. 18.30
24.02 – Spotkanie miesięczne w salce – godz.14.30, Msza św. – godz. 16.00

Tercjarz  –  miesięcznik  Franciszkańskiego Zakonu Świeckich w Brodnicy.
Redakcja: s. Bożenna Chełkowska;
Materiały pomocnicze:   Konferencja Mirosława Kuczkowskiego OFS
Opieka merytoryczna:  O. Sylwester Brzeziński OFM.
Adres: Klasztor Franciszkanów, ul. Sądowa 5a,  87 – 300  BRODNICA,  tel. 56 498 25 07.
Adres strony:  www.fzsbrodnica.franciszkanie.pl

---