Tercjarz nr 6/2022
9 czerwca 2022
O. Arkadiusz Mirosław Czaja OFM
Chrystus i Jego uniżenie
w przeżyciach Świętego Franciszka z Asyżu
W duchowości franciszkańskiej Sakrament Najświętszej Eucharystii jest centralnym i najważniejszym punktem życia z Bogiem i ludźmi. Dlatego sprawowanie Eucharystii według Świętego Franciszka z Asyżu jest uwielbieniem i staje się dla nas pokarmem nowego życia otrzymanego od Boga i odnowionego przez ofiarę śmierci oraz zmartwychwstania Jego umiłowanego Syna Jezusa. Elementem charakterystycznym duchowości franciszkańskiej jest życie sakramentalne, w którym przeżywa się i kontempluje żywą obecność Zbawiciela tak, jak przeżywał Święty Franciszek (F. Rinaldo, Eucharystia, w: Leksykon duchowości franciszkańskiej. Wydanie polskie. Przekłady i opracowania zbiorowe, red. W. M. Michalczyk, Kraków – Warszawa 2006, s.370). Jest również sakramentem Bożego miłosierdzia względem wszystkich ludzi i węzłem wzajemnej miłości Boga do człowieka, będąc jednocześnie znakiem jedności wszystkich chrześcijan.
Warto spojrzeć na Najświętszą Eucharystię oczami Świętego Franciszka, by zrozumieć ten wielki Dar, jaki otrzymaliśmy. A zatem w centrum duchowości franciszkańskiej znajduje się Chrystus, dlatego franciszkanie są
zachęcani do częstego uczestnictwa we Mszy Świętej i sakramencie pokuty, studiowania Słowa Bożego oraz do tego, żeby każdego dnia starali się znajdować czas na skupienie duchowe i modlitwę, adorację Najświętszego
Sakramentu, a także do pielęgnowania wzajemnej miłości chrześcijańskiej i praktykowania pokuty. Te poszczególne elementy zasad życia całkowicie odpowiadają prawdziwemu ideałowi franciszkańskiemu i są jedną z form kultu Bożego.
Tercjarze z racji swego powołania, budują relacje braterskie między ludźmi, podejmując zadanie pojednania, wprowadzając pokój w świecie. Przez chrzest, który czyni ich żywymi członkami Kościoła, a jeszcze bardziej
po złączeniu z nim przez profesję, mają stawać się świadkami Zbawiciela (por. Reg. FZŚ, nr 6). Dlatego ich zadaniem jest dążenie do doskonałości i ćwiczenie w sobie cnót ewangelicznych. Elementem charakterystycznym
duchowości franciszkańskiej jest życie sakramentalne, w którym przeżywa się i kontempluje żywą obecność Jezusa w Eucharystii.
W czasie kontemplacji Chrystusa Świętego Franciszka uderzają w sposób szczególny dwie rzeczy: uniżenie się Jezusa, który chciał pozostać z nami pod postaciami chleba i wina, oraz polecenie, byśmy Go spożywali w Komunii Świętej. To uniżenie i zaproszenie do Uczty Eucharystycznej budzi
w sercu Świętego z Asyżu uczucie głębokiej pokory, łączące się z głębokim
pragnieniem oddania się Zbawicielowi, a także życia w Nim i dla Niego. Chrystus w Najświętszym Sakramencie Eucharystii daje nam Siebie jako Pokarm na pielgrzymowanie do królestwa Bożego. Sprawowanie Mszy Świętej jest czynnością Jezusa i Kościoła, w której Odkupiciel przez kapłana składa Siebie w ofierze Bogu Ojcu za wszystkich ludzi, a wiernym daje Siebie jako Pokarm duchowy w ich drodze do świętości (KKK, nr 1409). Ofiara złożona w czasie Ostatniej Wieczerzy jest tą samą, jaka miała miejsce na krzyżu. Przez tę Ofiarę Zbawiciel obdarza wszystkich ludzi swoją łaską odkupienia (KKK, nr 1407).
Święty Franciszek z Asyżu w swoim nauczaniu bardzo mocno podkreślał, że Najświętsza Eucharystia należy do najbardziej czcigodnych i najświętszych sakramentów, które ustanowił dla nas Jezus Chrystus.
Najświętsza Ofiara jest upamiętnieniem męki, śmierci i zmartwychwstania Syna Bożego. Dzięki Eucharystii Kościół żyje i wzrasta, ponieważ obecny jest w niej Chrystus, który tak się uniżył, że stał się pokarmem dla wiernych, by mogli duchowo wzrastać. A zatem Sakrament Najświętszej Eucharystii buduje Kościół i określa jego misyjne zadania. Eucharystia to źródło, a zarazem szczyt życia całego Kościoła (KK, nr 11). Do braci zgromadzonych na Kapitule, Święty Franciszek pisał, by okazywali zawsze uszanowanie i cześć Najświętszemu Ciału i Krwi Pana Jezusa Chrystusa (Święty Franciszek z Asyżu, List skierowany do całego Zakonu, w: Święci Franciszek i Klara z Asyżu. Pisma. Wydanie łacińsko-polskie, red. W. M. Michalczyk, Kraków – Warszawa 2002, s.253-255).
Słowo „Eucharystia” pochodzi z języka greckiego i oznacza „dziękczynienie”. To dziękczynienie sprawowane jest pod przewodnictwem kapłana wraz ze zgromadzonym Ludem Bożym. Jezus Chrystus nakazał tak czynić na swoją pamiątkę: „A gdy oni jedli, Jezus wziął chleb i odmówiwszy błogosławieństwo, połamał i dał uczniom, mówiąc: <Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje>. Następnie wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie, dał im, mówiąc: <Pijcie z niego wszyscy, bo to jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów>” (Mt 26,26-28; Mk 14,22-25; Łk 22,19-20; 1Kor 11,23-27; Dz 2,42; 20,7). Eucharystia, oprócz dziękczynienia, jest pamiątką męki, śmierci i zmartwychwstania Zbawiciela, jak i uczestnictwem w tym wydarzeniu zgromadzonego Ludu Bożego (KKK, nr 1343). Święty Franciszek wielką czcią i kultem otaczał Eucharystię. A przystępując do Komunii Świętej, czynił to z taką pobożnością, że swoim przykładem pociągał innych do Zbawiciela. Jednocześnie uważał, że nieuczestniczenie we Mszy Świętej, jeśli była ku temu możliwość, jest lekceważeniem Chrystusa (G. Montorsi, Franciszek z Asyżu nauczycielem życia. Według przekazu źródeł franciszkańskich, Kraków 2003, s.54). Każdy wierny winien uświadomić sobie, że ma obowiązek brać czynny udział w Eucharystii w niedzielę i w święta nakazane, jeśli chce uczciwie kroczyć przez życie z Chrystusem oraz wiernie wypełniać zlecone mu zadania, tak jak uczy nas Święty Franciszek z Asyżu.
Sakramenty ustanowione przez Chrystusa są znakami oraz środkami, przez które wyraża się i wzmacnia nasza wiara. Stanowią widzialny i skuteczny znak łaski udzielonej ludziom przez Chrystusa, które zostały powierzone Kościołowi. Sakrament Najświętszej Eucharystii prowadzi i umacnia nas w drodze do zbawienia. Skuteczność sakramentu w życiu człowieka zależy od właściwego przygotowania oraz otwarcia się na przyjęcie tego daru. Dlatego osoba, która pragnie przystąpić do Komunii Świętej, powinna być w stanie łaski Bożej.
W czasie sprawowania Mszy Świętej po przeistoczeniu chleba i wina w Ciało i Krew Chrystusa, które odbywa się za sprawą Ducha Świętego oraz słów Jezusa poprzez posługę kapłana, nie pozostaje nic z chleba i wina, jedynie zachowane zostają postacie, pod którymi jest On ukryty (KKK, nr 1413). Jeśli spojrzymy na nauczanie Świętego Franciszka, widzimy, że szczególne miejsce poświęcił obecności Zbawiciela w Najświętszym Sakramencie: „… na tym świecie nie widzę niczego wzrokiem cielesnym z Najświętszego Syna Bożego, tylko Jego Najświętsze Ciało i Najświętszą Krew… I pragnę, aby te najświętsze tajemnice były ponad wszystko czczone i umieszczane w godnych miejscach” (Święty Franciszek z Asyżu, Testament, w: Święci Franciszek Klara z Asyżu. Pisma. Wydanie łacińsko-polskie, red. W. M. Michalczyk, Kraków – Warszawa 2002, s.215). W liście do współbraci zakonnych Święty pisał: „Niech zatrwoży się cały człowiek, nich zadrży cały świat i niech rozraduje się niebo, gdy na ołtarzu w rękach kapłana jest Chrystus, Syn Boga żywego… O pokorna wzniosłości, bo Pan wszechświata Bóg i Syn Boży, tak się uniża, że dla naszego zbawienia ukrywa się pod niepozorną postacią chleba” (Święty Franciszek z Asyżu, List skierowany do całego Zakonu, w: Święci…, s.253-255).
Święty Franciszek zwraca uwagę także na to, by miejsce święte, w którym jest sprawowana Msza Święta było czyste i piękne. Bardzo ubolewał, jeśli kościół lub kaplica nie były wysprzątane i zadbane. Postawa Świętego Franciszka uczy nas dbania o powierzone nam miejsca święte. Święty był bardzo surowy, gdy chodzi o ubóstwo, to jednak nie żałował wydatków na kult eucharystyczny (Święty Franciszek z Asyżu, Pierwszy list do kustoszy, w: Źródła…, s.269-270). O swojej szczególnej czci do Eucharystii napisał w „Testamencie”: „I Pan dał mi w kościołach taką wiarę, że tak po prostu modliłem się i mówiłem: Wielbimy Cię, Panie Jezu Chryste, tu i we wszystkich kościołach Twoich, które są na całym świecie i błogosławimy Tobie, że przez święty krzyż Twój odkupiłeś świat” (Święty Franciszek z Asyżu, Testament, w: Święci…, s.215).
Szczególnym powołaniem jest bycie franciszkaninem świeckim który, żyjąc we wspólnocie, doświadcza radości ze wspólnego uczestnictwa na drodze życia ewangelicznego razem z całym Zakonem, od którego uzyskuje dobra, jak i ofiarowuje swoje zdolności (por. Ryt. FZŚ, Wprowadzenie, nr 14,f). Franciszkanie za przykładem Świętego Franciszka z Asyżu wspólnie starają się naśladować Jezusa Chrystusa na Jego wzór, żyjąc w braterskiej wspólnocie oraz oddając się działalności apostolskiej. Święty z Asyżu inspiruje i pociąga za sobą bardzo wielu z całego świata. Również obecnie zachwyca przykładem wiary, co prowadzi ludzi do Boga. Powołanie, jakie otrzymuje franciszkanin świecki, jest darem od samego Jezusa Chrystusa. Powołanie to powinno w życiu tercjarza dojrzewać, rozwijać i pogłębiać się dla dobra jego samego, a także dla dobra wszystkich ludzi i na chwałę Bożą.
Franciszkański Zakon Świeckich skupia wiernych, którzy, prowadząc życie w świecie i we własnych rodzinach, żyją duchowością franciszkańską. Szczególnie przez profesję tercjarze realizują swoje dążenie do doskonałości i uczestniczą w misji Kościoła. Człowiek zgodnie ze swoją naturą odczuwa potrzebę rozwoju i doskonalenia siebie. Franciszkanie świeccy, włączając się do wspólnoty FZŚ i będąc wiernymi własnemu powołaniu, prowadzą życie w świecie i dla świata, starając się budować go bardziej braterskim. Bóg powołuje franciszkanina świeckiego, by dążył drogą ewangelicznej doskonałości przez naśladowanie przykładu i sposobu życia Świętego Franciszka. Należy podkreślić, że duchowość franciszkańska jest duchowością ewangeliczną, dlatego powinien on żyć zgodnie z przykładem i charyzmatem Świętego, a także być gorliwym i odważnym w głoszeniu Ewangelii (por. Reg. FZŚ, nr 2). Słowo Boże powinno być fundamentem życia duchowego franciszkanów. Powołanie do życia w duchowości franciszkańskiej oznacza być chrześcijaninem na wzór Świętego Franciszka.
Tercjarz jest powołany do doskonałości chrześcijańskiej, którą należy rozumieć jako zachowywanie przykazań Bożych i kościelnych oraz przestrzeganie zobowiązań, jakie wynikają ze złożonej przez niego profesji (por. KG FZŚ, art. 40,1°). A zatem franciszkanie świeccy powinni mieć świadomość, że muszą żyć w taki sposób, by całe ich życie wyrażało naukę płynącą z Ewangelii. Czyni się to przez słowa i czyny na wzór Świętego Franciszka z Asyżu (por. Ryt. FZŚ, nr 14b).
Franciszkanie świeccy od samego początku wnoszą ogromny wkład w ewangelizację świata. Są wezwani do bycia w świecie znakiem życia chrześcijańskiego (por. KG FZŚ, art. 17,1°), co prowadzi do świętości (por. KK, nr 40). Przed tercjarzami stoi wielkie zadanie apostolstwa w ramach misji Kościoła katolickiego, głoszenia Ewangelii Jezusa Chrystusa przez przykład swojego życia. Wspólnoty franciszkańskie przede wszystkim powinny być szkołami modlitwy, opierającymi się na miłości do Boga i człowieka. Wyraża się to przez głoszenie Chrystusa oraz przez modlitwę i dzieła pomocy ludziom, którzy są w potrzebie duchowej i materialnej. Dla każdego dostępna jest forma apostolatu przez modlitwę i ofiarowanie swojej choroby, swoich cierpień, dawanie dobrego przykładu życia chrześcijańskiego, ochronę życia od poczęcia do naturalnej śmierci, katechezę, troskę o ubogich, sumienne wykonywanie obowiązków swojego powołania, a szczególnie przez uczestnictwo w sakramentach świętych.
Reasumując, należy stwierdzić, że przez profesję franciszkanie świeccy odpowiadają na powołanie otrzymane od Chrystusa. Powołanie do życia w duchowości franciszkańskiej oznacza bycie chrześcijaninem na wzór Świętego Franciszka z Asyżu. Artykuł nie obejmuje wszystkich spraw związanych z relacją Świętego Franciszka z Jezusem. Jednakże sygnalizuje ważniejsze kwestie związane z opisaną tematyką i zachęca do dalszego pogłębiania wiedzy teologicznej o naturze powyższego zagadnienia.
A K T U A L N O Ś C I
24 kwietnia 2022 roku wspólnota miejscowa FZŚ spotkała się, aby w sposób braterski pośród sióstr, braci i asystenta przeżywać Zmartwychwstanie Pańskie.
W dniu 7 maja 2022 roku delegaci wspólnoty miejscowej FZŚ uczestniczyli w dniu Skupienia w Rywałdzie.
K A L E N D A R I U M
01.06 – Wspomnienie obowiązkowe św. Justyna, męczennika
03.06 – Wspomnienie obowiązkowe świętych Karola Lwangi i Towarzyszy
05.06 – NIEDZIELA ZESŁANIA DUCHA Świętego
06.06 – Święto NMP, Matki Kościoła
08.06 – Wspomnienie obowiązkowe św. Jadwigi Królowej
09.06 – Święto Jezusa Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana
11.06 – Wspomnienie obowiązkowe św. Barnaby, Apostoła
12.06 – UROCZYSTOŚĆ NAJŚWIĘTSZEJ TRÓJCY
13.06 – Święto św. Antoniego z Padwy, kapłana i doktora Kościoła, Patrona Brodnicy – odpust parafialny
14.06 – Wspomnienie obowiązkowe bł. Michała Kozala, biskupa i męczennika
15.06 – Wspomnienie obowiązkowe św. Jolanty, zakonnicy
16.06 – UROCZYSTOŚĆ NAJŚWIĘTSZEGO CIAŁA I KRWI CHRYSTUSA
17.06 – Wspomnienie obowiązkowe św. Brata Alberta Adama Chmielowskiego, zakonnika
21.06 – Wspomnienie św. Alojzego Gonzagi, zakonnika
23.06 – UROCZYSTOŚĆ NARODZENIA ŚW. JANA CHRZCICIELA
24.06 – UROCZYSTOŚĆ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA
25.06 – Wspomnienie obowiązkowe Niepokalanego serca NMP
28.06 – Wspomnienie obowiązkowe św. Ireneusza, biskupa i męczennika
29.06 – UROCZYSTOSC ŚWIĘTYCH APOSTOŁÓW PIOTRA I PAWŁA
Intencja modlitwy obowiązująca wspólnotę w 2022 roku:
O nowe powołania do FZŚ, błogosławieństwo Boże dla wspólnoty
miejscowej FZŚ oraz wspólnoty Toruń-Podgórz
W czwartki o godz. 17.30 nabożeństwo ku czci św. Franciszka, poprzedzone modlitwą różańcową
W piątki o godz. 17.30 – modlitwa różańcowa lub nabożeństwo, po wieczornej Mszy św. – Nieszpory
23.06 – Spotkanie rady miejscowej wspólnoty FZŚ godz. 16.OO
26.06- Spotkanie miesięczne w salce – godz. 14.30, Msza św. – godz. 16.00,
Tercjarz – miesięcznik Franciszkańskiego Zakonu Świeckich w Brodnicy.
Redakcja: s. Bożenna Chełkowska;
Materiały pomocnicze: Konferencje do formacji ciągłej na rok 2022
„POSŁANI W POKOJU CHRYSTUSA”
Opieka merytoryczna: O. Sylwester Brzeziński OFM.
Adres: Klasztor Franciszkanów,
ul. Sądowa 5a,
87 – 300 BRODNICA,
tel. (+48) 787 995 261
Adres strony: www.fzsbrodnica.franciszkanie.pl