TYTUŁ IV
Wybór na urzędy i ich wygaśnięcie
Wybory
Artykuł 76
1. Wybory na różnych szczeblach odbywają się zgodnie z prawem Kościoła37 i Konstytucji. Ich zwołanie ma się dokonać przynajmniej miesiąc wcześniej, wskazując miejsce, dzień i godzinę wyborów.
2. Zebraniu wyborczemu, albo kapitule, przewodniczy przełożony stopnia bezpośrednio wyższego lub jego delegat, który zatwierdza wybory. Przełożony lub delegat nie może przewodniczyć wyborom we własnej wspólnocie miejscowej ani wyborom Rady innego stopnia, której jest członkiem. Niech będzie obecny asystent duchowy stopnia bezpośrednio wyższego lub jego delegat, jako świadek komunii z Pierwszym Zakonem i z TOR.
Przedstawiciel Konferencji Ministrów Generalnych Pierwszego Zakonu i TOR przewodniczy i zatwierdza wybory Prezydium Rady Międzynarodowej FZŚ.
3. Przewodniczący kapituły i asystent stopnia wyższego nie mają prawa głosu.
4. Przewodniczący kapituły wyznacza spośród członków kapituły sekretarza i dwóch skrutatorów.
Artykuł 77
1. We wspólnocie miejscowej mają głos czynny, to znaczy mogą wybierać, i głos bierny, to znaczy mogą być wybrani, profesi wieczyści tejże wspólnoty. Profesi czasowi mają tylko głos czynny.
2. Na innych szczeblach głos czynny mają: członkowie świeccy Rady ustępującej, przedstawiciele stopnia bezpośrednio niższego i Młodzieży Franciszkańskiej, jeśli są profesami. Do Statutów partykularnych należy określenie szczegółowych norm dotyczących zastosowania normy poprzedniej, by zapewnić jak najszerszą bazę wyborczą. Głos bierny mają franciszkanie świeccy będący profesami wieczystymi właściwego okręgu.
3. Statuty narodowe i Statut Międzynarodowy, każdy we własnym zakresie, mogą określić wymogi obiektywne dla kandydujących, aby mogli zostać wybranymi na różne urzędy.
4. Aby ważnie przystąpić do odbywania kapituły wyborczej, wymagana jest obecność przynajmniej więcej niż połowy mających prawo głosu. Dla stopnia miejscowego Statuty narodowe mogą ustalić inaczej.
Artykuł 78
1. Do wyboru przełożonego wymaga się większości bezwzględnej głosów obecnych, oddanych tajnie. Po dwóch nieskutecznych głosowaniach przystępuje się do głosowania między dwoma kandydatami, którzy otrzymali największą ilość głosów albo, jeśli jest ich więcej niż dwóch, między dwoma kandydatami starszymi profesją; po trzecim głosowaniu, jeśli pozostaje równość głosów, za wybranego uważa się tego, który jest starszy profesją.
2. Do wyboru zastępcy przełożonego należy przystąpić w taki sam sposób.
3. Do wyboru radnych, po pierwszym głosowaniu bez uzyskania większości absolutnej, jest wystarczająca w drugim głosowaniu większość względna głosów obecnych, oddanych tajnie, chyba że Statuty partykularne domagają się szerszej większości.
4. Sekretarz ogłasza rezultat wyborów; przewodniczący, jeśli wszystko odbyło się prawidłowo, a wybrani przyjęli urząd, potwierdza wybór według Rytuału.38
Artykuł 79
1. Przełożony i jego zastępca mogą być wybrani na dwa kolejne trzechlecia. Na trzeci i ostatni kolejny wybór na urząd przełożonego i zastępcy będzie konieczna większość 2/3 głosów obecnych, która musi być uzyskana w pierwszym głosowaniu.
2. Przełożony ustępujący nie może być wybrany na zastępcę.
3. Radni mogą być wybrani na więcej kolejnych trzechleci. Począwszy od trzeciego kolejnego wyboru, będzie konieczna większość 2/3 głosów obecnych, którą musi się uzyskać w pierwszym głosowaniu.
4. Przełożony generalny, zastępca przełożonego generalnego i radni Prezydium mogą być wybrani tylko na dwa kolejne sześciolecia.
5. Rada wyższego stopnia ma prawo i obowiązek unieważnić wybory i zapowiedzieć je na nowo we wszystkich przypadkach, gdy nie zostały zachowane wyżej wymienione normy.
Artykuł 80
Statuty partykularne mogą zawierać dodatkowe dyspozycje do zastosowania w kwestii wyborów, byleby nie były sprzeczne z Konstytucjami.
Urzędy wakujące
Artykuł 81
1. Gdy urząd przełożonego wakuje z powodu śmierci, rezygnacji lub innej przeszkody o charakterze definitywnym, zastępca przełożonego przejmuje ten urząd aż do upływu mandatu, na jaki przełożony został kiedyś wybrany.
2. Na wakujący urząd zastępcy przełożonego zostaje wybrany przez
Urzędy wakujące
Artykuł 81
1. Gdy urząd przełożonego wakuje z powodu śmierci, rezygnacji lub innej przeszkody o charakterze definitywnym, zastępca przełożonego przejmuje ten urząd aż do upływu mandatu, na jaki przełożony został kiedyś wybrany.
2. Na wakujący urząd zastępcy przełożonego zostaje wybrany przez Radę wspólnoty jeden z radnych z ważnością do kapituły wyborczej.
3. Na wakujący urząd radnego Rada zadba o jego zastępstwo zgodnie ze Statutami własnymi, z ważnością do kapituły wyborczej.
Urzędy nie dające się pogodzić
Artykuł 82
Są nie do pogodzenia:
a/ urząd przełożonego na dwóch różnych szczeblach,
b/ urzędy przełożonego, zastępcy przełożonego, sekretarza i skarbnika na tym samym szczeblu.
Rezygnacja z urzędu
Artykuł 83
1. Rezygnacja na kapitule przełożonego jakiegokolwiek stopnia musi być przyjęta przez tę kapitułę. Rezygnację przełożonego poza kapitułą należy przedstawić Radzie. Przyjęcie rezygnacji musi być zatwierdzone przez przełożonego stopnia wyższego, a dla przełożonego generalnego – przez Konferencję Ministrów Generalnych Pierwszego Zakonu i TOR.
2. Rezygnacja z innych urzędów jest przedstawiana przełożonemu i jego Radzie, do której należy przyjęcie rezygnacji.
Usunięcie z urzędu
Artykuł 84
1. W przypadku niewypełniania przez przełożonego własnych obowiązków zainteresowana Rada wyraża swoje zaniepokojenie w braterskim dialogu z nim. Jeśli nie prowadzi to do pozytywnego rezultatu, Rada powiadamia Radę stopnia wyższego, do której należy zbadanie sprawy, i jeśli trzeba, poprzez tajne głosowanie podjęcie decyzji o usunięciu przełożonego.
2. Z bardzo ważnej przyczyny, publicznej i udowodnionej, Rada wyższego stopnia, po braterskim dialogu z zainteresowanym, może przez tajne głosowanie zadecydować o usunięciu przełożonego niższego stopnia.
3. Usunięcie z urzędów Rady, gdy zachodzi bardzo ważna przyczyna, należy do Rady, do której one należą, podjęte przez tajne głosowanie po braterskim dialogu z zainteresowanym.
4. Przeciwko usunięciu można wnieść odwołanie zawieszające do Rady stopnia bezpośrednio wyższego od tej, która podjęła sankcję, w ustalonym terminie 30 dni.39
5. Usunięcie przełożonego generalnego jest w kompetencji Konferencji Ministrów Generalnych Pierwszego Zakonu i TOR.
6. Rada wyższego stopnia, w przypadku ciężkich zaniedbań lub nieprawidłowości ze strony jakiegoś przełożonego albo jakiejś Rady, zarządzi wizytację braterską zainteresowanej Rady i ewentualnie postara się o wizytację pasterską. Oceni z miłością i roztropnością zbadaną sytuację i podejmie decyzje stosowne do przypadku, łącznie z ewentualnym usunięciem Rady albo zainteresowanych odpowiedzialnych.
TYTUŁ V
Asystencja pasterska I duchowa FZŚ
Artykuł 85
1. Jako integralna część Rodziny Franciszkańskiej i powołany do życia charyzmatem Franciszka w wymiarze świeckim FZŚ ma szczególne, ścisłe relacje z Pierwszym Zakonem i z TOR.40
2. Troska duchowa i pasterska o FZŚ, powierzona przez Kościół Pierwszemu Zakonowi Franciszkańskiemu i TOR, jest obowiązkiem przede wszystkim ich ministrów generalnych i prowincjalnych. Do nich należy wyższe kierownictwo, o którym jest mowa w kan. 303. Wyższe kierownictwo ma na celu zapewnienie wierności charyzmatowi franciszkańskiemu, komunii z Kościołem i jedności z Rodziną Franciszkańską, wartości, które stanowią dla franciszkanów świeckich zadanie życia.
Artykuł 86
1. Ministrowie generalni i prowincjalni wypełniają swój obowiązek względem FZŚ przez:
– erygowanie wspólnot miejscowych,
– wizytację pastersk,
– asystencję duchową wobec wspólnot różnych stopni.
Zadanie to mogą wykonywać osobiście albo przez delegata.
2. Ta posługa ministrów zakonnych uzupełnia, ale nie zastępuje posługi Rad i przełożonych świeckich, do których należy kierowanie, koordynowanie i animacja wspólnot różnych stopni.
Artykuł 87
1. W tym wszystkim, co dotyczy całości FZŚ, “wyższe kierownictwo” musi być wykonywane przez ministrów generalnych kolegialnie.
2. Do Konferencji Ministrów Generalnych Pierwszego Zakonu i TOR w szczególności należy:
– troszczyć się o kontakty ze Stolicą Apostolską w tym, co dotyczy zatwierdzenia dokumentów prawnych lub liturgicznych, których zatwierdzenie należy do kompetencji Stolicy Apostolskiej;
– wizytować Prezydium Rady Międzynarodowej FZŚ;
– zatwierdzać wybór Prezydium Rady Międzynarodowej FZŚ.
3. Każdy minister generalny w zakresie własnego Zakonu troszczy się o zainteresowanie zakonników i ich przygotowanie do posługi FZŚ, według odnośnych Konstytucji i Konstytucji FZŚ.
Artykuł 88
1. Ministrowie prowincjalni i inni przełożeni wyżsi, w zakresie własnej jurysdykcji, zapewniają asystencję duchową wspólnotom miejscowym powierzonym ich jurysdykcji. Troszczą się o zainteresowanie własnych zakonników FZŚ i dbają o to, aby były oddelegowane osoby odpowiednie i przygotowane do posługi asystenta duchowego.
2. Do przełożonych wyższych w imię własnej jurysdykcji należy w szczególności:
a/ erygować kanonicznie nowe wspólnoty miejscowe, zapewniając im asystencję duchową;
b/ animować duchowo i wizytować wspólnoty miejscowe będące pod własną jurysdykcją;
c/ informować się na bieżąco o asystencji duchowej udzielanej FZŚ.
3. Przełożeni wyżsi są odpowiedzialni za asystencję duchową wspólnot miejscowych, które erygowali.
4. Przełożeni wyżsi z jurysdykcją na tym samym terytorium uzgadniają najbardziej odpowiedni sposób zapewnienia asystencji duchowej wspólnotom miejscowym, które z wyższych przyczyn zostały jej pozbawione.
5. Przełożeni wyżsi z jurysdykcją na tym samym terytorium uzgadniają najbardziej odpowiedni sposób kolegialnego wypełniania ich urzędu w odniesieniu do wspólnot regionalnych i narodowych FZŚ.
Artykuł 89
1. Na mocy witalnej żywotności między zakonnikami i świeckimi Rodziny Franciszkańskiej oraz odpowiedzialności przełożonych wyższych, wspólnotom FZŚ wszystkich stopni musi być zapewniona asystencja duchowa jako fundamentalny element komunii.
2. Asystentem duchowym jest osoba wyznaczona przez przełożonego wyższego kompetentna do spełniania tej posługi względem określonej wspólnoty FZŚ.
3. Aby być świadkiem duchowości franciszkańskiej i braterskiego uczucia zakonników wobec franciszkanów świeckich oraz węzłem komunii między jego Zakonem i FZŚ, asystent duchowy ma być zakonnikiem franciszkańskim, należącym do Pierwszego Zakonu lub do TOR.
4. Gdy nie jest możliwym danie wspólnocie takiego asystenta, kompetentny przełożony wyższy posługę asystencji duchowej może powierzyć:
a/ zakonnikom lub zakonnicom należącym do innych Instytutów franciszkańskich;
b/ duchownym diecezjalnym lub innym osobom, specjalnie przygotowanym do tej posługi, należącym do FZŚ;
c/ innym duchownym diecezjalnym albo zakonnikom niefranciszkańskim.
5. Uprzednia autoryzacja przełożonego lub ordynariusza miejsca, gdyby była ona konieczna, nie zwalnia wyższego przełożonego franciszkańskiego od odpowiedzialności za jakość posługi pasterskiej i asystencji duchowej.
Artykuł 90
1. Głównym zadaniem asystenta jest przekazywanie duchowości franciszkańskiej i kooperacja w formacji początkowej i ciągłej braci.
2. Asystent duchowy jest członkiem z prawem głosu Rady wspólnoty, wobec której sprawuje asystencję, i współpracuje z nią w całej działalności. Nie wykonuje prawa głosu w sprawach ekonomicznych.
3. W szczególności:
a/ asystenci generalni spełniają swoją posługę dla Prezydium Rady Międzynarodowej FZŚ, tworzą konferencję i troszczą się kolegialnie o asystencję duchową dla FZŚ w jego całości;
b/ asystenci narodowi spełniają swoją posługę dla Rady narodowej oraz troszczą się o asystencję duchową dla FZŚ na całym terytorium wspólnoty narodowej i koordynację na szczeblu narodowym asystentów regionalnych. Jeśli jest ich więcej niż jeden, tworzą konferencję i wykonują posługę kolegialnie;
c/ asystenci regionalni spełniają swoją posługę dla Rady regionalnej i troszczą się o asystencję duchową dla wspólnoty regionalnej. Jeśli jest ich więcej niż jeden, tworzą konferencję i wykonuję posługę kolegialnie;
d/ asystenci miejscowi spełniają swoją posługę dla wspólnoty miejscowej i jej Rady.
Artykuł 91
1. Rada wspólnoty każdego stopnia prosi kompetentnych przełożonych Pierwszego Zakonu i TOR o asystentów odpowiednich i przygotowanych.
2. W szczególności:
a/ Prezydium Rady Międzynarodowej prosi odnośnego ministra generalnego o asystenta generalnego;
b/ Rada narodowa prosi o asystenta narodowego u przełożonego wyższego, wskazanego kolegialnie przez przełożonych wyższych z jurysdykcją na terytorium wspólnoty narodowej;
c/ Rada regionalna prosi o asystenta u przełożonego wyższego, wskazanego kolegialnie przez przełożonych wyższych z jurysdykcją na terytorium wspólnoty regionalnej;
d/ Rada miejscowa prosi o asystenta u przełożonego wyższego jurysdykcji, która ma odpowiedzialność za asystencję.
3. Kompetentny przełożony wyższy, po wysłuchaniu Rady zainteresowanej wspólnoty, mianuje asystenta, zgodnie z obecnymi Konstytucjami i Statutem asystencji duchowej i pasterskiej Franciszkańskiego Zakonu Świeckich.