Rozdział trzeci
ŻYCIE WE WSPÓLNOCIE BRATERSKIEJ
TYTUŁ I
Wskazania ogólne
Artykuł 28
1. Wspólnota FZŚ ma swój początek w inspiracji św. Franciszka z Asyżu, któremu Najwyższy objawił ewangeliczne znaczenie życia w komunii braterskiej.24
2. (Reg. 20) “FZŚ dzieli się na wspólnoty rożnych stopni”, w tym celu, aby wspierać w sposób uporządkowany jedność i wzajemną współpracę między braćmi oraz ich aktywną i wspólnotową obecność tak w Kościele partykularnym, jak i w Kościele powszechnym. FZŚ będzie ponadto pobudzał zaangażowanie wspólnot do posługi w świecie, a zwłaszcza w życiu społeczeństwa.
3. Bracia łączą się zarówno we wspólnoty miejscowe, erygowane przy kościele lub domu zakonnym, jak i we wspólnoty personalne, ustanowione dla dokładnych motywacji, ważnych i uznanych w dekrecie erekcyjnym.25
Artykuł 29
1. Wspólnoty miejscowe niech się łączą we wspólnoty na różnym szczeblu: regionalnym, narodowym, międzynarodowym, według kryteriów kościelnych, terytorialnych czy innej natury. Są one koordynowane i zespolone zgodnie z Regułą i Konstytucjami. Jest to wymóg komunii między wspólnotami, ułożonej współpracy między nimi i jedności FZŚ.
2. (Reg. 20) Wspólnoty, które mają pojedynczo osobowość prawną w Kościele, niech uzyskają, jeśli to możliwe, osobowość prawną cywilną dla lepszego wypełnienia własnej misji. Do Rad narodowych należy podanie wskazań dotyczących motywacji i procedur postępowania.
3. Statuty narodowe powinny określić kryteria organizacji FZŚ w narodzie. Zastosowanie tych kryteriów pozostawia się roztropnej ocenie odpowiedzialnych za zainteresowane wspólnoty i Rady narodowej.
Artykuł 30
1. Bracia są współodpowiedzialni za życie wspólnoty, do której należą, i FZŚ jako jedności organicznej wszystkich wspólnot rozsianych po świecie.
2. Poczucie współodpowiedzialności przez członków wymaga ich osobistej obecności, świadectwa, modlitwy, czynnej współpracy według możliwości każdego i ewentualnych zadań w animacji wspólnoty.
3. (Reg. 25) W duchu rodzinnym każdy brat niech, w miarę własnych możliwości, złoży wkład do kasy wspólnoty w celu dostarczania środków finansowych potrzebnych do życia wspólnoty oraz do jej dzieł kultu, apostolatu i charytatywnych. Bracia zadbają również o finansowanie, a także inny wkład dla podtrzymania aktywności i dzieł wspólnot wyższego stopnia.
Artykuł 31
1. (Reg. 21) “Na rożnych stopniach każda wspólnota jest ożywiana i kierowana przez Radę i przełożonego (albo prezesa).” Urzędy te są nadawane poprzez wybory zgodnie z Regułą, Konstytucjami i Statutami własnymi. Tylko w wyjątkowych przypadkach albo w pierwszym etapie ich ustanowienia mogą istnieć wspólnoty bez zwyczajnej Rady. Ten brak uzupełnia Rada wyższego szczebla na czas ściśle konieczny dla zapewnienia odnowy lub ukierunkowania wspólnoty, formacji jej animatorów i przeprowadzenia wyborów.
2. Urząd przełożonego czy radnego jest posługą braterską, zadaniem, by poczuwać się do dyspozycji i odpowiedzialności wobec każdego brata i wspólnoty, aby każdy realizował się we własnym powołaniu, a każda wspólnota była prawdziwie franciszkańską wspólnotą kościelną, aktywnie obecną w Kościele i społeczeństwie.
3. Odpowiedzialni za FZŚ na każdym stopniu niech będą braćmi profesami wieczystymi, przekonanymi o doniosłości franciszkańskiego życia ewangelicznego, zainteresowanymi życiem Kościoła i społeczeństwa z szerokim i szlachetnym spojrzeniem, otwartymi na dialog, dyspozycyjnymi do udzielania i otrzymywania pomocy i współpracy.
4. Odpowiedzialni niech troszczą się o przygotowanie oraz animację duchową i techniczną zebrań, tak wspólnot, jak i Rad. Niech się starają wnosić ducha i życie we wspólnotę poprzez własne świadectwo, proponując odpowiednie środki dla rozwoju życia wspólnoty i działań apostolskich, w świetle fundamentalnych opcji franciszkańskich. Niech dbają o to, aby podjęte decyzje były wypełniane i niech popierają współpracę braci.
Artykuł 32
1. Przełożeni i radni niech żyją i popierają ducha i rzeczywistość komunii między braćmi, między różnymi wspólnotami oraz między nimi i Rodziną Franciszkańską. Niech mają na sercu nade wszystko pokój i pojednanie w kręgu wspólnoty.
2. (Reg. 21) Obowiązek kierowniczy przełożonych i radnych jest czasowy. Bracia, unikając wszelkiej ambicji, mają okazywać miłość do wspólnoty przez ducha służby i dyspozycyjności tak do przyjęcia, jak i opuszczenia stanowiska.
Artykuł 33
1. W kierowaniu i koordynowaniu wspólnot i Zakonu trzeba popierać osobowość i zdolności poszczególnych braci i poszczególnych wspólnot oraz należy szanować różnorodność wyrażania ideału franciszkańskiego i rozmaitość kulturową.
2. Rady wyższego stopnia niech nie czynią tego, co może być odpowiednio wykonane tak przez wspólnoty miejscowe, jak i Radę niższego stopnia; niech respektują i popierają ich żywotność, aby one należycie wypełniały własne obowiązki. Wspólnoty miejscowe i zainteresowane Rady niech się angażują we wcielanie w życie uchwał Rady Międzynarodowej i innych Rad wyższego stopnia oraz w realizację ich programów, dostosowując je, gdy potrzeba, do własnej rzeczywistości.
Artykuł 34
Tam, gdzie sytuacja środowiskowa i potrzeby jej członków tego wymagają, w obrębie wspólnoty mogą pod kierunkiem jednej Rady być ustanowione sekcje lub grupy, które będą gromadziły członków złączonych przez szczególne wymogi, zbieżność interesów lub tożsamość podjętych działań. Grupy te będą mogły nadać sobie specyficzne normy dotyczące spotkań i działań, z zachowaniem wierności wymogom, które wynikają z przynależności do wspólnoty. Statuty narodowe ustalają odpowiednie kryteria dla tworzenia i funkcjonowania sekcji lub grup.
Artykuł 35
1. Kapłani diecezjalni, którzy uważają się za powołanych przez Ducha do uczestniczenia w charyzmacie św. Franciszka z Asyżu we wspólnocie świeckiej, niech znajdują w niej szczególe miejsce, odpowiednie do ich misji w Ludzie Bożym.
2. Kapłani diecezjalni franciszkanie mogą również łączyć się we wspólnoty personalne w celu pogłębienia inspiracji ascetycznych i duszpasterskich, jakie daje im życie i nauka Franciszka oraz Reguła FZŚ, aby lepiej przeżywać swoje powołanie w Kościele. Jest wskazanym, aby te wspólnoty posiadały własne Statuty, które przewidywałyby konkretne sposoby dotyczące tworzenia tychże wspólnot, spotkań braterskich i formacji duchowej, a także by ożywiać i podtrzymywać więź z całym Zakonem.
Artykuł 36
1. Wielką pomocą w duchowym i apostolskim rozwoju FZŚ mogą być bracia, którzy poprzez śluby prywatne zobowiązują się żyć duchem Błogosławieństw i stawać się bardziej dyspozycyjnymi do kontemplacji i służby wspólnocie.
2. Ci bracia i siostry mogą łączyć się w grupy, zgodnie ze Statutami zatwierdzonymi przez Radę Narodową albo, gdy rozprzestrzenienie się tych grup przekracza granice narodu, przez Prezydium Rady Międzynarodowej FZŚ.
3. Statuty te muszą być zgodne z niniejszymi Konstytucjami.
TYTUŁ II
Wstąpienie do Zakonu i formacja
Artykuł 37
1. (Reg. 23) Włączenie do Zakonu dokonuje się poprzez okres wprowadzenia, okres formacji i profesję Reguły.
2. Już od wejścia do wspólnoty rozpoczyna się droga formacji, która musi się rozwijać przez całe życie. Pamiętając, że Duch Święty jest głównym czynnikiem formacji i starając się zawsze współpracować z Nim, odpowiedzialnymi za formację są: sam kandydat, cała wspólnota, Rada z przełożonym, mistrz formacji i asystent.
3. Bracia są odpowiedzialni za własną formację, aby rozwijać powołanie otrzymane od Pana w sposób coraz to doskonalszy. Wspólnota jest wezwana, aby pomagać braciom na tej drodze przez serdeczność, modlitwę i przykład.
4. Do Rad narodowych i regionalnych należy, przy wspólnym porozumieniu, opracowanie i podjęcie środków dostosowanych do miejscowych sytuacji, jako pomoc dla odpowiedzialnych za formację w poszczególnych wspólnotach.
Okres wprowadzenia
Artykuł 38
1. (Reg. 23) Okres wprowadzenia jest fazą przygotowawczą do prawdziwego i właściwego okresu formacji i ma na celu rozeznanie powołania oraz wzajemne poznanie się między wspólnotą i aspirantem (postulantem). Ma on zapewnić wolność i powagę wstąpienia do FZŚ.
2. Czas trwania i sposoby odbywania okresu wprowadzenia są ustalone przez Statuty narodowe.
3. Do Rady wspólnoty należy zadanie podjęcia decyzji o ewentualnym zwolnieniu od okresu wprowadzenia przy uwzględnieniu wskazań Rady narodowej.
Przyjęcie do Zakonu
Artykuł 39
1. (Reg. 23) Prośba o przyjęcie do Zakonu jest przedstawiana przez aspiranta (postulanta) przełożonemu wspólnoty miejscowej lub personalnej poprzez akt formalny, o ile to możliwe na piśmie.
2. Warunkami przyjęcia są: wyznawanie wiary katolickiej, życie w komunii z Kościołem, prowadzenie dobrego życia moralnego, okazywanie wyraźnych oznak powołania.26
3. Rada wspólnoty podejmuje decyzję kolegialnie co do prośby i daje formalną odpowiedź aspirantowi (postulantowi) oraz powiadamia wspólnotę.
4. Obrzęd przyjęcia odbywa się według Rytuału.27 Sporządzony akt jest przechowywany w archiwum wspólnoty.
Okres formacji
Artykuł 40
1. (Reg. 23) Okres formacji początkowej trwa przynajmniej rok. Statuty narodowe mogą ustalić, że formacja ta ma trwać dłużej. Jej celem jest dojrzewanie powołania, doświadczenie życia ewangelicznego we wspólnocie, lepsze poznanie Zakonu. Formacja ta niech będzie przeżywana poprzez częste zebrania dla studium i modlitwy oraz konkretne doświadczenia posługi i apostolatu. Tego rodzaju spotkania, o ile jest to możliwe i stosowne, należy odbywać razem z kandydatami innych wspólnot.
2. Kandydaci są wprowadzani w lekturę i rozważanie Pisma świętego, w poznawanie osoby i pism Franciszka oraz duchowości franciszkańskiej, w studium Reguły i Konstytucji. Są wychowywani do miłości Kościoła i przyjmowania jego nauczania. Świeccy uczą się na sposób ewangeliczny przeżywania doczesnego zaangażowania w świecie.
3. Udział w zebraniach wspólnoty miejscowej jest nieodzownym warunkiem inicjacji w modlitwę wspólnotową i w życie wspólnoty.
4. Należy zastosować pedagogię w stylu franciszkańskim i dostosowaną do mentalności środowiska.
Profesja lub przyrzeczenie życia ewangelicznego
Artykuł 41
1. (Reg. 23) Kandydat po ukończeniu okresu formacji początkowej składa do przełożonego wspólnoty miejscowej prośbę o złożenie profesji. Rada wspólnoty, wysłuchawszy mistrza formacji i asystenta, podejmuje poprzez tajne głosowanie decyzję o dopuszczeniu do profesji oraz daje odpowiedź kandydatowi i powiadania wspólnotę.
2. Warunkami złożenia profesji lub przyrzeczenia życia ewangelicznego są:
– ukończenie wieku określonego przez Statut narodowy,
– aktywny udział w formacji początkowej przez rok,
– zgoda Rady wspólnoty miejscowej.
3. Gdzie zostanie uznane za stosowne, można przedłużyć okres formacji początkowej; jednak nie może on być przedłużony więcej niż rok ponad okres ustalony przez Statut narodowy.
Artykuł 42
1. Profesja jest uroczystym aktem kościelnym, przez który kandydat, pamiętając o powołaniu otrzymanym od Chrystusa, odnawia przyrzeczenia chrzcielne i potwierdza publicznie własne zobowiązanie do życia Ewangelią w świecie, według przykładu Franciszka i zachowując Regułę FZŚ.
2. (Reg. 23) Profesja wciela kandydata do Zakonu i jest ze swej natury zobowiązaniem wieczystym. Profesję wieczystą może poprzedzać profesja czasowa ponawiana co roku. Cały okres profesji czasowej nie może przekraczać trzech lat.28
3. Profesję w imieniu Kościoła i FZŚ przyjmuje przełożony wspólnoty miejscowej lub jego delegat. Obrzęd ma się dokonywać według ustaleń Rytuału.29
4. Profesja nie zobowiązuje jedynie profesów wobec wspólnoty, ale także w ten sam sposób zobowiązuje wspólnotę do wzięcia na siebie troski o ich pomyślność ludzką i zakonną.
5. Sporządzony akt profesji jest przechowywany w archiwum wspólnoty.
Artykuł 43
Statuty narodowe określają:
– (Reg. 23) najniższy wiek do złożenia profesji, który jednak nie może być poniżej 18. ukończonych lat,
– znak wyróżniający przynależność do Zakonu (“TAU” albo inny symbol franciszkański).
Formacja ciągła
Artykuł 44
1. Zapoczątkowana w poprzednich etapach formacja braci realizuje się w sposób stały i ciągły. Należy ją rozumieć jako pomoc w nawracaniu się każdego30 i wszystkich oraz w wypełnianiu własnej misji w Kościele i w społeczeństwie.
2. Wspólnota ma obowiązek poświęcić specjalną uwagę formacji neoprofesów i profesów czasowych, aby mogło dojrzeć ich powołanie i pogłębić się poczucie przynależności.
3. Formacja ciągła, również poprzez kursy, spotkania, wymianę doświadczeń, ma za cel pomagać wszystkim braciom:
– (Reg. 4) w słuchaniu i rozważaniu słowa Bożego, “przechodząc od Ewangelii do życia i od życia do Ewangelii”;
– w refleksji, pod wpływem światła wiary i wsparcia przez dokumenty Urzędu Nauczycielskiego, nad wydarzeniami w Kościele i społeczeństwie, podejmując konsekwentnie właściwe wobec nich postawy;
– w realizacji i pogłębieniu powołania franciszkańskiego, studiując pisma św. Franciszka, św. Klary i autorów franciszkańskich.
Promocja powołaniowa
Artykuł 45
1. Promocja powołania do Zakonu jest obowiązkiem wszystkich braci i jest znakiem żywotności samych wspólnot. Bracia, przekonani o doniosłości i znaczeniu franciszkańskiej formy życia, proszą Boga, aby udzielił łaski powołania franciszkańskiego nowym członkom.
2. Chociaż nic nie może zastąpić świadectwa każdego brata i wspólnot, Rady powinny podjąć stosowne środki dla popierania franciszkańskiego powołania świeckiego.
TYTUŁ III
Wspólnoty różnych stopni
Wspólnota miejscowa
Artykuł 46
1. (Reg. 22) Kanoniczne erygowanie wspólnoty miejscowej należy do kompetentnego wyższego przełożonego zakonnego na prośbę zainteresowanych braci, po uprzedniej konsultacji i we współpracy z Radą wyższego stopnia, z którą będzie związana nowa wspólnota, zgodnie ze Statutem narodowym. Dla kanonicznego erygowania wspólnoty poza domami lub kościołami zakonników franciszkańskich Pierwszego Zakonu i Trzeciego Zakonu Regularnego jest konieczna pisemna zgoda ordynariusza miejsca.31
2. Do ważnego erygowania wspólnoty miejscowej wymaga się przynajmniej pięciu profesów wieczystych. Przyjęcia do Zakonu i profesji tych pierwszych braci dokona Rada innej wspólnoty miejscowej lub Rada wyższego stopnia, która w odpowiedni sposób zatroszczy się o ich formację. Akty przyjęcia i profesji oraz dekret erekcyjny są przechowywane w archiwum wspólnoty, a ich kopie przesłane Radzie wyższego stopnia.
3. Jeżeli w jakimś narodzie nie ma jeszcze wspólnot FZŚ, zatroszczenie się o to należy do Prezydium Rady Międzynarodowej FZŚ.
Artykuł 47
1. (Reg. 22) Każda wspólnota miejscowa jako pierwsza komórka jednego Zakonu jest powierzona opiece duszpasterskiej tej gałęzi Pierwszego Zakonu franciszkańskiego, która ją kanonicznie erygowała.
2. Wspólnota miejscowa może przejść pod opiekę duszpasterską innej gałęzi Pierwszego Zakonu franciszkańskiego w sposób przewidziany przez Statuty narodowe.
Artykuł 48
1. W przypadku wygaśnięcia wspólnoty jej dobra majątkowe, bibliotekę i archiwum przejmuje wspólnota bezpośrednio wyższego stopnia.
2. W przypadku odrodzenia zgodnie z prawem kanonicznym wspólnota przejmie na nowo ewentualne pozostałe dobra, własną bibliotekę i archiwum.
Rada wspólnoty
Artykuł 49
1. Radę wspólnoty miejscowej tworzą pełniący następujące urzędy: przełożonego, zastępcy przełożonego, sekretarza, skarbnika i mistrza formacji. Według potrzeb każdej wspólnoty mogą być dołączone inne urzędy. Do Rady należy z prawa asystent duchowy wspólnoty.32
2. Wspólnota, zgromadzona na zebraniu lub kapitule, rozpatruje sprawy, które dotyczą jej życia i organizacji. Co trzy lata na zebraniu lub kapitule wyborczej wybiera przełożonego i Radę, zgodnie z normami przewidzianymi w Konstytucjach i Statutach.
Artykuł 50
1. Do zadań Rady wspólnoty miejscowej należy:
– popierać inicjatywy konieczne do rozwoju życia braterskiego, umacniania formacji ludzkiej, chrześcijańskiej i franciszkańskiej swoich członków, aby podtrzymywać ich w dawaniu świadectwa i w zaangażowaniu się w świecie;
– dokonywać konkretnych i odważnych, adekwatnych do sytuacji wspólnoty wyborów zaangażowania pośród różnorodnych możliwych działań na polu apostolskim.
2. Zadaniem Rady jest ponadto:
a/ decydować o przyjęciu i dopuszczeniu do profesji nowych braci;33
b/ nawiązywać braterski dialog z członkami, którzy znajdują się w szczególnych trudnościach, i zastosować konsekwentne środki zaradcze;
c/ przyjmować prośbę o odejście i decydować o zawieszeniu danego członka w przynależności do wspólnoty;
d/ podejmować decyzję o ustanowieniu sekcji lub grup, zgodnie z Konstytucjami i Statutami;
e/ decydować co do przeznaczenia funduszy będących w dyspozycji i ogólnie rozpatrywać kwestie dotyczące administracji finansowej oraz sprawy ekonomiczne wspólnoty;
f/ powierzać zadania radnym i innym profesom;
g/ prosić o odpowiednich i przygotowanych zakonników jako asystentów u kompetentnych przełożonych Pierwszego Zakonu i Trzeciego Zakonu Regularnego;
h/ wypełniać inne obowiązki wskazane w Konstytucjach albo do osiągnięcia własnych celów.
Urzędy we wspólnocie
Artykuł 51
1. Zachowując nienaruszoną współodpowiedzialność Rady w animacji i kierowaniu wspólnotą, do przełożonego, który jest pierwszym odpowiedzialnym za wspólnotę, należy troszczyć się o to, aby były realizowane wskazania i decyzje wspólnoty oraz Rady, które będzie informował o swoim działaniu.
2. Zadaniem przełożonego jest ponadto:
a/ zwoływać, przewodniczyć i kierować zebraniami wspólnoty i Rady; zwoływać co trzy lata kapitułę wyborczą wspólnoty, po wysłuchaniu Rady co do formalności zwołania;
b/ przygotować roczne sprawozdanie do przesłania Radzie wyższego stopnia, po uprzednim zatwierdzeniu przez Radę wspólnoty;
c/ reprezentować wspólnotę we wszystkich kontaktach z władzami kościelnymi i cywilnymi. Kiedy wspólnota uzyska osobowość prawną w ustawodawstwie cywilnym, przełożony – gdzie to możliwe – podejmuje przedstawicielstwo prawne;
d/ prosić, za zgodą Rady, o wizytację pasterską i wizytację braterską przynajmniej raz w trzechleciu;
e/ wprowadzać w czyn to, co Konstytucje odnoszą do jego kompetencji.
Artykuł 52
1. Obowiązkiem zastępcy przełożonego jest:
a/ współpracować z przełożonym w duchu braterskim i wspomagać go w wypełnianiu właściwych mu zadań;
b/ wypełniać funkcje, które zostają mu powierzone przez Radę względnie przez zebranie lub kapitułę;
c/ zastępować przełożonego w jego kompetencjach i odpowiedzialności, w przypadku nieobecności lub czasowej przeszkody;
d/ podjąć funkcję przełożonego, kiedy urząd wakuje.34
2. Obowiązkiem sekretarza jest:
a/ sporządzać akty urzędowe wspólnoty i Rady oraz troszczyć się o ich wysłanie odnośnym adresatom;
b/ dbać o prowadzenie na bieżąco archiwum i rejestrów, odnotowując w nich przyjęcia do Zakonu, profesje, zgony, odejścia i przeniesienia ze wspólnoty;35
c/ dbać o komunikowanie znaczniejszych faktów różnym szczeblom i, jeśli jest to stosowne, o rozpowszechnianie ich ze pośrednictwem środków społecznego przekazu.
3. Zadaniem mistrza formacji jest:
a/ koordynować z pomocą innych członków Rady działalności formacyjne wspólnoty;
b/ pouczać i animować aspirantów (postulantów) w okresie wprowadzenia, kandydatów w okresie formacji początkowej i neoprofesów;
c/ informować przed profesją Radę wspólnoty o zdatności kandydata do podjęcia życia według Reguły.
4. Zadaniem skarbnika lub ekonoma jest:
a/ pilnie strzec otrzymanych składek, odnotowując w odpowiednim rejestrze poszczególne przychody, datę ich przekazania jemu i nazwisko ofiarodawcy albo tego, który je zebrał;
b/ odnotowywać w tym samym rejestrze dane dotyczące wydatków, wyszczególniając datę i przeznaczenie, zgodnie ze wskazaniami Rady wspólnoty;
c/ składać sprawozdanie ze swego zarządzania wobec zebrania i Rady wspólnoty, stosownie do Statutu narodowego.
5. Ustalenia dotyczące kompetencji zastępcy przełożonego, sekretarza i skarbnika są ważne, z odpowiednim dostosowaniem, na wszystkich stopniach.
Uczestnictwo w życiu wspólnoty
Artykuł 53
1. (Reg. 24) Wspólnota ma dawać własnym członkom okazję do spotkania i współpracy poprzez zebrania, organizowane z większą częstotliwością, jak pozwalają na to sytuacje środowiskowe, i z zaangażowaniem wszystkich.
2. (Reg. 6;8) Wspólnota niech zbiera się okresowo także jako społeczność kościelna dla sprawowania Eucharystii w atmosferze, która będzie umacniała więź braterską i określała tożsamość Rodziny Franciszkańskiej. Gdzie nie ma możliwości celebracji w grupie, trzeba brać udział w celebracji w szerszej wspólnocie kościelnej.
3. Włączenie do wspólnoty miejscowej i uczestnictwo w życiu wspólnoty jest istotnym elementem przynależności do FZŚ. Należy zgodnie ze wskazaniami Statutów narodowych podjąć stosowne inicjatywy dla utrzymania więzi ze wspólnotą przez braci, którzy – z ważnych powodów zdrowia, rodziny, pracy lub odległości – mają przeszkody, aby aktywnie uczestniczyć w życiu wspólnoty.
4. Wspólnota wspomina z wdzięcznością braci zmarłych i dalej podtrzymuje komunię z nimi w modlitwie i Eucharystii.
5. Statuty narodowe mogą przewidzieć szczególne formy więzi ze wspólnotą dla tych, którzy – nie należąc do FZŚ – pragną dzielić jego życie i działalność.
Artykuł 54
1. W przypadku gdyby wspólnota jakiegokolwiek stopnia dysponowała majątkiem ruchomym lub nieruchomym, należy zgodnie ze Statutami narodowymi podjąć konieczne inicjatywy, aby wspólnota ta uzyskała cywilną osobowość prawną.
2. Statuty narodowe na podstawie odpowiedniego ustawodawstwa cywilnego muszą ustalić dokładne kryteria dla realizacji celów przez osobę prawną, dla administrowania dobrami i odnośnych kontroli wewnętrznych; muszą także zawierać wskazania, ażeby akt konstytutywny rozporządzał co do (przeniesienia kompetencji na radę wyższego rzędu) dewolucji jej majątku w przypadku wygaśnięcia osoby prawnej.
3. Statuty narodowe muszą też ustalić dokładne kryteria, ażeby we wspólnotach miejscowych, które posiadają dobra majątkowe lub administrują nimi, odnośna Rada przed końcem swego mandatu poleciła osobie kompetentnej, która nie jest członkiem Rady, lub kolegium rewizorów dokonać kontroli rachunków wspólnoty, jej sytuacji finansowej i majątkowej.