Tercjarz nr 3/2020
27 marca 2020
Dar rozumu i rady podstawą rozwoju duchowego franciszkanina świeckiego
Wstęp
Życie Franciszka możemy nazwać fenomenem i pięknym przykładem przyjęcia i użycia wspomnianych darów w swoim życiu. Nie mamy wprawdzie informacji o wykształceniu Franciszka w dziedzinie filozofii czy teologii. Nie skończył uczelni, która by dawała nam prawo nazywać go uczonym w rozumieniu akademickim. Ale nie można odmówić Biedaczynie z Asyżu tego, iż nie wykorzystał darów Najwyższego. Ale czy potrzeba było Franciszkowi lepszego nauczyciela od Tego, o którym mówi: nikt mi nie mówił, jak mam żyć, sam Najwyższy mi to objawił.
Rozum – dar i zadanie
Dary rozumu i rady to dwa z siedmiu darów Ducha Świętego. Rozważając zagadnienie rozumu, chcemy zwrócić uwagę na postawę Ojca Naszego Franciszka i u niego uczyć się, jak należy postrzegać pojęcia i zagadnienia. Człowiek stworzony na obraz Boga, jak Bóg cieszy się w sposób wyjątkowy spośród innych stworzeń rozumnością, ale na sposób ludzkich możliwości. Franciszek, kiedy odkrywa to, iż Bóg jest Stwórcą i Ojcem, wpada w zachwyt nad dziełem stwórczym i nad pięknem stworzenia. Przykładem chyba najpiękniejszym może być „Pieśń słoneczna”, gdzie jego zachwyt wyraża się w kontemplacji natury i wychwalania Boga. Odkrywa też siebie jako dzieło Boga. To pozwala mu zwracać się do Stwórcy Ojcze. Dostrzega możliwość poznawania coraz to więcej i doskonałej. Zauważalny jest proces, który można nazwać wzrastaniem. Franciszek dostrzega, że wszystko w tym świecie funkcjonuje według zamysłu Boga, kierując się prawem naturalnym. Człowiek natomiast postawiony jako wyjątkowy spośród stworzeń jest myślącym.
Poznanie Boga
Bóg udziela człowiekowi władzy poznawczej, bo jak inaczej człowiek mógłby nawiązać kontakt ze swoim Stwórcą. Rozum przez człowieka może być jednak używany na różna sposoby. Może być też darem w jakiś sposób i z różnych powodów zaniedbanym. A jest on przede wszystkim narzędziem do poznania Boga. Poznania przymiotów Boga oczywiście zawsze na miarę tego, co Bóg człowiekowi zechce objawić. Człowiek, odkrywając Boski Plan, jest zaproszony przez Boga, aby stawał się jego częścią, doskonalił poznanie poprzez skierowane do człowieka Boskie słowo i Objawienie. Dlatego u Franciszka w pewnym momencie życia zauważamy takie przywiązanie do Biblii i tego, co w Niej zawarte. Ukochał też wydarzenie Wcielenia i Narodzenia Syna Bożego i chciał, aby jak najwięcej ludzi mogło uczynić podobnie. Swoim rozumem podążał za tym, co nazywamy Boską ideą. Jak również realizowaniem Boskiego planu, który się urzeczywistnia w odpowiednim czasie.
Zauważamy realizowanie słów w sposób coraz to wyraźniejszy: Słuchaj Izraelu. Słuchał a słowa te coraz bardziej rozpalały jego miłość i chęć podążania po śladach Mistrza i za Jego przykładem. Wiedział, że czasami to Słowo może być gorzkie, jak wyjaśnia prorok Izajasz. Ale poddanie woli swojej woli Najwyższego zmienia gorycz w słodycz. Przekonuje też innych, iż Prawda ma znaczenie nadrzędne. Wszyscy bowiem, którzy Go wielbią, winni wielbić Go w duchu prawdy (1Lw 20). Zastosowanie tych rozważań możemy podsumować następującym stwierdzeniem. Mądrość franciszkanina nie powinna być inna niż ta płynąca z góry, Nie powinniśmy być mądrzy i roztropni podług ciała (1Lw 45). Nie należy pochwalać rozumu jako takiego, ale należy z niego czynić użytek, o ile wolno nam użyć takiego sformułowania. Gdzie jest miłość i mądrość, tam nie ma ani strachu ani niewiedzy (Np XXVII,1).
Poznanie prawdy o Wszechświecie
Dar rozumu oświeconego przez Najwyższego pomógł Franciszkowi ustrzec się od odwrócenia się od Boga i popadnięcia w jakiś samozachwyt. Pozwolił spojrzeć na Wszechświat jako na stworzony przez Boga z pisanymi prawami, które nim kierują. To natomiast przyczyniło się do wdzięczności Bogu za każde stworzenie i do nazwania każdego istnienia swoim bratem i siostrą, gdyż jednego mamy Ojca w Niebie. Dostrzegamy w procesie, jaki się dokonał w dość krótkim życiu, przemianę swojego sposobu myślenia, w pewnym sensie, na sposób Boski. Owocem pracy nad darem rozumu jest zauważalna u Franciszka zależność dobra i piękna od prawdy.
Poznanie siebie
Franciszek nazywany „Królem młodzieży” żył jak wielu młodych ludzi i dzisiaj. Ale to „królowanie” nie było dla niego zadowalające. Zapragnął czegoś więcej. Postawa rycerska była pomocą do zrozumienia znaczenia, od Kogo należy przyjmować rozkazy i Kto pomoże w osiągnięciu doskonałości. Poznał swoją godność nadaną przez Stwórcę i dostrzegł, że człowiek otrzymane dary może rozwijać, wydoskonalać, tak jak to się miało z cnotą rycerskości. Dostrzegł potrzebę Mistrza i Przewodnika oraz swoje miejsce w Boskim Planie, zarówno Stworzenia jak i Zbawienia. Odniesienie, jakie człowiek a w szczególności franciszkanin winien czynić, jest odniesieniem do Syna Bożego, który jest wzorem doskonałości. Dostrzegamy u Młodzieńca z Asyżu dokonującą się przemianę, głęboką i z trwałym skutkiem, kiedy przed nawróceniem patrzył na potrzebujących, a szczególnie na trędowatych, i po nawróceniu.
Dla nas żyjących współcześnie te priorytety pozostają aktualne. Kształtowanie rozumu zgodnie z zamysłem Boga, co się wiąże z ciągłym odkrywaniem prawdy o Bogu, o Wszechświecie i człowieku. Zbliżanie się do Światła, aby coraz bardziej oświecać dar rozumu Światłem, jakim jest Chrystus, Światłość świata. Dzisiaj, kiedy obraz Boga jest na różne sposoby wykrzywiany i redukowany przez różne ideologie, prawy rozum jest nad wyraz cenny i potrzebny. Należy chodzić w świetle, aby nie zgubić śladów naszego Mistrza i Pana Jezusa Chrystusa. Stawać się coraz bardziej podobnym do Niego, jak to uczynił Franciszek nazywany Alter Christus.
Dar rady
Drugim darem, który chcemy zaznaczyć w naszych rozważaniach, jest dar rady. Jest to bardzo istotny dar, zważywszy na wymiar społeczny ludzkiej egzystencji. Nikt nie jest sam we Wszechświecie. Człowiek jest w relacji do Boga, do wszystkiego, co stworzone, a w tym również do drugiego człowieka. Te dwa dary – rozumu i rady – istnieją w pewnej zależności ze sobą. Skoro jest dany, to należy odkryć, w jakim celu. Zwracając się do Mistrza, możemy dostrzec w Jego postawie zastosowanie wspomnianych darów. Otrzymany dar jest dla dobra człowieka. Zarówno tego ziemskiego, ale tym bardziej nieprzemijającego w wieczności. Jest on do zastosowania, spożytkowania zarówno dla siebie, jak i bliźnich.
Względem siebie
Trzeba się uczyć przyjmować, podobnie jak prawdę, tak i dar rady. Dar rady jest dany wszystkim członkom Kościoła, w sposób szczególny zaś tym, którzy przyjęli Sakrament Bierzmowania. Ale jak każdy dar wymaga przyjęcia. Wiąże się to z postawą pokory i posłuszeństwa. Następnie otwartości na braci i siostry w Chrystusie. Błogosławiony sługa, który dyscyplinę, oskarżenie i ganienie czyjeś znosi tak cierpliwie, jakby od samego siebie (Np XXII,1).
Względem bliźnich
Mieć tak oświecony rozum światłem Boga i taki przekaz co do tych, którzy potrzebują rady, aby pasować mogło zdanie pojawiające się w historii literatury: Kto by się jego radził, tak jak by Boga samego się radził. Zatem, dobrze korzystać z daru rady, radząc innym, samemu trzeba być ugruntowanym w realizacji powołania, jakim Bóg obdarza człowieka. A jest nim uświęcanie aż do osiągnięcia przez człowieka stanu doskonałości, świętości.
Zakończenie
Dar rozumu i rady są niezmiernie ważne w życiu każdego człowieka, w sposób szczególny dla braci i sióstr żyjących w duchu św. Franciszka. Potrzeba kształtowania daru rozumu, aby wśród różnego rodzaju półprawd, jak to dzisiaj da się słyszeć, umieć poznać to, co prawdą jest i co nią nie jest. I to zarówno w stosunku do Boga, Wszechświata i człowieka. Kształtowanie rozumu we współpracy z Bogiem i łaską płynącą od Wszechmogącego. Rozum prawy – oświecony przez Boga – jest w stanie poznawać coraz to pełniej i doskonałej na miarę, jaka człowiekowi jest to dana. Kształtując rozum w oparciu o Boży plan, człowiek coraz bardziej winien patrzeć na sposób Boży. Dostrzegać swoje miejsce i zadanie w Bożym planie na wzór Ojca naszego Franciszka bez jakichkolwiek obaw, gdyż Franciszkowi udało się osiągnąć doskonałość. Potwierdzeniem tego jest ogłoszona uroczyście przez Kościół jego świętość. Co do rady zaś, przyjmujmy je chętnie od Boga i ludzi, ale też żyjąc we wspólnocie, udzielajmy tego daru tym, którzy go potrzebują. Abyśmy, idąc razem przez ten świat, mogli wypełnić nasze powołanie i osiągnąć świętość. Święty Franciszku, módl się za nami.
O. Stanisław Ziemiński OFM
A K T U A L N O Ś C I
Z okazji Światowego Dnia Chorego, przedstawiciele wspólnoty miejscowej FZŚ, jak każdego roku, uczestniczyli we Mszy św. w intencji chorych w Domu Pomocy Społecznej w Brodnicy. Po Mszy św. i udzieleniu Sakramentu Namaszczenia udali się wraz z kapłanem do chorych leżących w pokojach. Każdy pensjonariusz DPS otrzymał słodycz wraz modlitwą, specjalnie przygotowaną na ten dzień i pamiątkowy obrazek. Jak zawsze były łzy wzruszenia u chorych. Nic na pewno nie zastąpi choremu obecności bliskiej osoby i miłości drugiego człowieka. Ten czas przebywania z chorymi, widok bezradnych, zależnych od drugich, wzbudził w każdym z nas refleksję nad przemijaniem ziemskiego życia.
W dniu 19 lutego 2020 roku zmarł śp. br. Marian Bełżek, przeżywszy 82 lata. Do wspólnoty miejscowej FZŚ przynależał 31 lat. Był przez długie lata w klasztorze organistą, przepięknie grającym na organach i ślicznie śpiewającym. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 22 lutego 2020 roku, w których to delegacja FZŚ uczestniczyła. Wieczny odpoczynek racz mu dać Panie a światłość wiekuista niechaj mu świeci na wieki wieków. Amen
KALENDARZ LITURGICZNY
04.03 – Święto św. Kazimierza, Królewicza
19.03 – UROCZYSTOŚĆ ŚW. JÓZEFA, Oblubieńca NMP
25.03 – UROCZYSTOŚĆ ZWIASTOWANIA PAŃSKIEGO
WIADOMOŚCI DLA WSPÓLNOTY FZŚ
Intencja modlitwy obowiązująca wspólnotę w 2020 roku:
O nowe powołania do FZŚ, błogosławieństwo Boże dla wspólnoty
miejscowej FZŚ oraz wspólnoty Krzyża Świętego Gdańsk-Chełm
W czwartki o godz. 17.30 nabożeństwo ku czci św. Franciszka,
poprzedzone modlitwą Różańcową
W piątki o godz. 17.30 – modlitwa Różańcowa lub nabożeństwo,
po wieczornej Mszy św. – Nieszpory
19.03 – Spotkanie rady miejscowej wspólnoty FZŚ po Mszy św. wieczornej /czwartek/, ok. 18.30
29.03 – Spotkanie miesięczne w salce – godz.14.30, Msza św. – godz. 16.00
TERCJARZ – MIESIĘCZNIK FRANCISZKAŃSKIEGO ZAKONU ŚWIECKICH W BRODNICY. Redakcja: s. Bożenna Chełkowska; Materiały pomocnicze: Konferencje do formacji ciągłej na 2019 rok „W mocy Ducha Pańskiego” Opieka merytoryczna: O. Sylwester Brzeziński OFM. Adres: Klasztor Franciszkanów, ul. Sądowa 5a, 87 – 300 BRODNICA, tel. (+48) 787 995 261 Adres strony: www.fzsbrodnica.franciszkanie.pl