Tercjarz nr 02/2020
11 lutego 2020
Dar mądrości i umiejętności
w ujęciu franciszkańskim
Poznawanie darów
Odkrycie o obdarowaniu może dokonywać się na różnych płaszczyznach, wyodrębnijmy na początku dwie z nich. Pierwsza to informacja od „Darczyńcy”, czyli poinformowanie przez Pana Boga, że daje człowiekowi dziedzictwo w swoim życiu. To przekonanie odnajdujemy w wypowiedziach św. Franciszka z Asyżu, który wie dobrze, że Bóg go kocha, i pozwala kochać innych ludzi.
Druga płaszczyzna jest nieco prostsza do odkrycia, choć wielokrotnie zapominana, otóż, przejawy życia świadczą, że ten człowiek nie ma daru od siebie, lecz otrzymał go od Pana Boga. W życiu św. Franciszka (a dokładniej w biografiach napisanych przez jego współbraci, i powielanych później, jako wydarzenia zamieszczone w życiorysach) odnajdujemy ten rozdźwięk pomiędzy niedoskonałością natury ludzkiej a bogactwem tworzonych przez nią dzieł dobrych (by nie mówić „doskonałych”). Tym, kto łączy te dwie krańcowe postawy, jest sam Pan Bóg.
Przypatrzmy się teraz tym – wspomnianym w tytule – darom mądrości i umiejętności, jako cnotom Boskim, a jednocześnie rozpatrzmy ich przejawy w życiu św. Franciszka.
Dar mądrości
Św. Franciszek z Asyżu odczuwał wielki szacunek i prawdziwą tkliwość dla wszystkich dzieł Bożych, ponieważ był napełniony duchem rozumu. W „Pozdrowieniu cnót” czytamy, w odniesieniu do mądrości, że wykonuje ona ważne funkcje w relacji do świata i pokus szatana: Święta Mądrość zawstydza szatana i całą jego przewrotność.
W „Uwielbieniu Boga Najwyższego” przypisuje atrybut mądrości samemu Bogu, pisze tam o Panu Bogu: Ty jesteś mądrością.
Mądrość czynów
W Życiorysie Tomasza z Celano zawarte zostało świadectwo: „Jego [Franciszka] największym zamiarem, głównym pragnieniem i najszczytniejszym postanowieniem było zachowanie we wszystkim i poprzez wszystko świętej Ewangelii oraz doskonałe naśladowanie nauki i postępowania Pana naszego Jezusa Chrystusa, z całą pilnością, całym staraniem, z całym pragnieniem ducha, z całym żarem serca.”
Później jest instrukcja jak to udawało się osiągać Biedaczynie z Asyżu. Otóż „W pilnej medytacji rozważał Jego słowa i oddawał się mądremu rozpatrywaniu Jego czynów. Przede wszystkim tkwiła mu w pamięci pokora zawarta we wcieleniu i miłość ujawniona w męce, tak, że ledwie mógł, o czym innym myśleć” (1C 84). Brat Tomasz z Celano mówi nam otwarcie, opisując życie św. Franciszka, że znalezienie Ewangelicznej mądrości jako skarbu ukrytego w roli Kościoła prowadziło nie tylko do wydobycia go na wierzch, ale najpierw otrzymania zgody Kościoła na jego używanie. Dzięki temu mógł bez żadnej przeszkody aż do śmierci żyć tekstami z Pisma Świętego. Tak powstaje mądrość czynów.
Dar umiejętności
Dar umiejętności to wiedza, lub mówiąc dokładniej, przyznanie jej istnienia samemu Panu Bogu, od którego bierze ona początek. Tak zachowuje się właśnie św. Franciszek, kiedy potrafi wychwalać piękno Stworzenia, i adresuje podziękowanie do głównego jej Stwórcy, czyli do Pana Boga.
W naśladowaniu życia św. Franciszka – co jest tak właściwe dla powołania franciszkańskiego – gdy coraz mocniej korzystamy z tego daru, odkrywamy, jak wraz z udzielanym nam darem umiejętności, Duch Święty prowadzi nas do zrozumienia wartości i piękna osób, oraz otaczającej nas rzeczywistości, ale także ich ograniczeń.
Warto pamiętać, że dar umiejętności (czy jak chcemy nazywać: dar wiedzy), wcale nie uzdalnia osoby nim obdarzonej do bycie w dzisiejszym tego słowa znaczeniu naukowcem, z terminem teologa, ale prowadzi do odkrycia wielu, coraz to nowszych, miejsc przejawiania się wiedzy Pana Boga w świecie; przede wszystkim w zaakceptowaniu jego nieskończonej miłości Boga do człowieka. Prowadzi to jednocześnie do uległości i całkowitego oddania się Bogu, co bardzo konkretnie wiąże z Nim i uzdalnia do pełnienia woli Bożej.
Co do tej ostatniej sprawy, to często jest to zlecenie przez Boga ważnej misji w kwestii obrony uciśnionych czy biednych. Nie tylko przez rolę proroka słowa (pouczanie, napominanie), ale też proroka czynu (rozdawanie swoich dóbr materialnych i duchowych). To zespolenie rozdzielonych wcześniej postaw (słowa i czynu) widzimy w prorockiej misji św. Franciszka.
Umiejętność życia
Nie wystarczyło posiąść daru umiejętności i o nim nauczać, św. Franciszkowi udaje się go wprowadzać w życie. Najprostszym podsumowaniem tych czynów była umiejętność służenia Panu nie słudze, wybierania za największy autorytet samego Boga, a nie tych, którzy pragną Go tylko interpretować.
Praktyczne rozwiązanie życia ludzkiego, przyjęte, jako normy do zachowania Ewangelii, w przepisach napisanych, jako Reguła Braci Mniejszych, jest po dziś dzień inspiracją dla rozwiązań światowych. Wspomnijmy tu tylko demokratyczność wyborów, bez względu na pochodzenie społeczne, przyjmowane dziś, jako podstawowa norma postępowań społecznych. Słownictwo „minister = sługa” i zakres kierowanych dla tych osób obowiązków wydaje się być nawet niedościgłym wzorem urządzania przestrzeni politycznych i religijnych.
Inna umiejętność praktyczna pojawia się przy rozstrzygnięciach prawnych, np. oddanie brewiarza na potrzeby charytatywne (dar dla biednej matki, cierpiącej niedostatek po oddaniu synów do zakonu). Podobną wartość będzie miało zastosowanie śpiewu Pieśni pochwalnej dla pogodzenia burmistrza i biskupa miasta Asyżu.
W obu przytoczonych przypadkach mamy bowiem nie tylko upomnienie, ale i ofiarę z własnego życia. To połączenie środków – upomnienia i ofiary – okazało się genialnym naśladowaniem postępowania samego Boga w jego misji zbawienia świata.
Korzystanie z darów
Jako Franciszkanie świeccy, naśladujący życie Pana Jezusa przez przykład św. Franciszka z Asyżu, mamy poprzez dar umiejętności (traktowany jako szczególną łaskę od Boga dla naszego powołania) uczyć się patrzeć na siebie samych i świat we właściwych proporcjach. Tylko wtedy doświadczanie własnych słabości (nawet braku dobrego zdrowia) pozwoli zobaczyć darmowość Bożej miłości (kochającego stworzenie pomimo jego niedoskonałości).
Przyjmowanie darów od Boga
Praktyczność zastosowanie darów mądrości i umiejętności w naszym życiu mieści się w dobrowolności przyjmowania od Boga jego łaski. Zróbmy takie porównanie, oto gospodarz ma pola pośród innych pół, biedniejszych gospodarzy, którzy zbierają marne plony, i często wysiewają w swoją glebę te same – słabe ziarna. Jeśli sprawi, żeby ludzie mu wierzyli, to potrafi umawiać się, by przynieśli ziarno do sprawdzenia, i gdy będzie słabej jakości, wymieni je na doskonalsze. Oczywiście, dopłaci do tej transakcji tylko pozornie, bo odpowie nam: przecież, jeśli posieje dobre ziarno pośród złych zasiewów, to i tak wzrastające przy nim chwasty wiatr przyniesie na moje pole. Skoro mam narzędzia, by uprawiać glebę, a zwłaszcza wiejadła, by oczyszczać ziarno przy młocce, to, czemu się tym nie dzielić?
Ten przykład niech nas zachęca, by za wzorem św. Franciszka nie bać się ofiarowywać mądrość i umiejętność Bożą innym ludziom, nawet, jeśli w pierwszym obliczeniu tracimy. Zysk przy żniwach ostatecznych będzie wielki.
Głupiec świata
Na koniec jeszcze jedna sugestia, dawniej tak zwani mądrzy władcy mieli obok siebie „głupiego doradcę”, chodzi o instytucję znaną jako „błazen”; okazywało się, bowiem, że tylko taki – z pozoru głupi – potrafi spoglądać na świat inaczej. Dziś w Kościele jest nadal miejsce na głupich tego świata, jednak mądrych Królestwem Bożym. To jest pewna umiejętność, by tak usytuować swoje życie w przestrzeni doczesnej, z widokiem na wartości wieczne. Próbujmy, jesteśmy dziećmi św. Franciszka, zapewne nam się to uda, jeśli prosić będziemy o te dary nie dla siebie i świata, a tak jak czyniło przed nami wielu świętych tercjarzy – jeśli prosić będziemy o te dary dla wielkości Kościoła.
Zakończmy to opisywanie, działania w świecie, według mądrości Bożej, cytatem z naszych Konstytucji Generalnych (art. 19.1): „Franciszkanie świeccy niech zawsze działają jak zaczyn w środowisku, w którym żyją, poprzez świadectwo miłości braterskiej i jasne motywacje chrześcijańskie”. Tylko bowiem z taką sugestią uda się od wewnątrz przebudowywać świat w Królestwo Boże, jak uczył nas św. Franciszek z Asyżu.
O. Jan Fibek, OFMCap
A K T U A L N O Ś C I
W dniu 29 grudnia 2019 roku obyło się spotkanie opłatkowe wspólnoty miejscowej FZŚ. Spotkanie miało charakter uroczysty. Po obowiązującym rytuale, połamaniu się opłatkiem, wspólnie piliśmy kawę i jedliśmy ciasto, śpiewając kolędy. Następnie udaliśmy się na Mszę św. Natomiast 11 stycznia 2020 roku odbyło się spotkanie opłatkowe w Regionie Gdańskim, w którym to nasza wspólnota brała udział.
KALENDARZ LITURGICZNY
02.02 – ŚWIĘTO OFIAROWANIA PAŃSKIEGO
05.02 – Wspomnienie obowiązkowe św. Agaty, dziewicy i męczennicy
06.02 – Wspomnienie obowiązkowe świętych męczenników Piotra Chrzciciela, Pawła Miki i Towarzyszy
07.02 – Wspomnienie obowiązkowe św. Kolety z Corbie, dziewicy
10.02 – Wspomnienie obowiązkowe św. Scholastyki, dziewicy
11.02 – Wspomnienie dowolne NMP z Lourdes /Światowy Dzień Chorego/
14.02 – Wspomnienie świętych Cyryla, mnicha i Metodego, biskupa, Patronów Europy
22.02 – Święto Katedry św. Piotra, Apostoła
26.02 – Środa Popielcowa
WIADOMOŚCI DLA WSPÓLNOTY FZŚ
Intencja modlitwy obowiązująca wspólnotę w 2020 roku:
O nowe powołania do FZŚ, błogosławieństwo Boże dla wspólnoty
miejscowej FZŚ oraz wspólnoty Krzyża Świętego Gdańsk-Chełm
W czwartki o godz. 17.30 nabożeństwo ku czci św. Franciszka,
poprzedzone modlitwą Różańcową
W piątki o godz. 17.30 – modlitwa Różańcowa lub nabożeństwo,
po wieczornej Mszy św. – Nieszpory
11.02 – Światowy Dzień Chorego – Msza św. w DPS – 09 lutego /niedziela/ o godz. 10.00, później odwiedziny chorych
20.02 – Spotkanie rady miejscowej wspólnoty FZŚ po Mszy św. wieczornej /czwartek/, ok. 18.30
23.02 – Spotkanie miesięczne w salce – godz.14.30, Msza św. – godz. 16.00
TERCJARZ – MIESIĘCZNIK FRANCISZKAŃSKIEGO ZAKONU ŚWIECKICH W BRODNICY. Redakcja: s. Bożenna Chełkowska; Materiały pomocnicze: Konferencje do formacji ciągłej na 2019 rok „W mocy Ducha Pańskiego” Opieka merytoryczna: O. Sylwester Brzeziński OFM. Adres: Klasztor Franciszkanów, ul. Sądowa 5a, 87 – 300 BRODNICA, tel. (+48) 787 995 261 Adres strony: www.fzsbrodnica.franciszkanie.pl
