-Życie w pełnej łączności z Papieżem, Biskupami i Kapłanami

– posłuszeństwo okazywane Kościołowi i przełożonym-

Omawiany fragment Reguły FZŚ z punktu 6 brzmi: Natchnieni przez świętego Franciszka i z nim powołani do odnowy Kościoła, niech starają się usilnie, aby żyć w pełnej łączności z Papieżem, Biskupami i Kapłanami, podtrzymując otwarty i ufny dialog, który przynosi obfite owoce apostolskie. W tekście użyte są określenia „pełna łączność” oraz „otwarty i ufny dialog”, nie ma natomiast słowa posłuszeństwo, jakby chciano wykluczyć analogie do zakonnego ślubu posłuszeństwa i zobowiązań wynikających z niego, a zaakcentować to, co istotne dla franciszkanów świeckich. Pomimo tego uzasadnionego braku słowo posłuszeństwo najlepiej opisuje jedną z najbardziej charakterystycznych postaw biblijnych i Franciszkowych.

Podstawy biblijne posłuszeństwa

Czytając Pismo św., począwszy od Abrahama, przez Mojżesza aż  do Jezusa można zauważyć, że jest to historia ludzi, którzy przez posłuszeństwo okazywane Bogu, przywracają utracony ład i harmonię. Cała tragedia ludzkości i świata rozpoczęła się od nieposłuszeństwa Adama i Ewy. Na przestrzeni historii Objawienie ukazało nam dwie bardzo ważne rzeczy: nieposłuszeństwo Bogu sprowadza na człowieka zło i niewolę, a słuchanie Boga i pełnienie Jego woli jest drogą do wolności; oraz wola Boga i Jego głos dociera do człowieka poprzez znaki czasu interpretowane przez wybranych ludzi, tzw. pośredników

. Wychodząc z niewoli egipskiej ku wolności Izraelici czuli potrzebę pośrednika między Bogiem, Jego słowem a ludem, takiego pośrednika, który mógłby tłumaczyć Boże słowa, aby one docierały do ludu w sposób zrozumiały. Izraelici mówili do Mojżesza: Rozmawiaj ty z nami, a my będziemy cię słuchać! Ale Bóg niech nie rozmawia z nami, abyśmy nie pomarli! (Wj 20,19).

Biblia dla wyrażenia postawy człowieka posłusznego nie używa słów być posłusznym czy posłuszeństwo, ale używa czasownika słuchać i rzeczownika słuchanie. Jeden z najważniejszych tekstów Starego Testamentu zaczyna się: Słuchaj Izraelu, Pan jest naszym Bogiem – Pan jedynie (Pwt 6,4). Słuchanie obejmuje wiele rodzajów słuchania, od gotowości do percepcji słuchowej przez przyjęcie przesłania aż po uległe poddanie się i dokładne wypełnienie tego, co zostało polecone. Autentyczne słuchanie jest postawą, z której rodzi się działanie jako odpowiedź na usłyszane słowo. Działanie staje się miarą jakości słuchania. Organem odpowiedzialnym za słuchanie nie jest bynajmniej ucho ale serce. Stąd biblijne słuchanie jest powiązane z miłością: Słuchaj Izraelu… Będziesz miłował… Dlatego często mówi się w Biblii o nasłuchującym sercu, np. król Salomon na początku swego panowania w modlitwie przed Bogiem prosi: Racz więc dać Twemu słudze serce słuchające (rozumne)… (1Krl 3,9).

Misją Jezusa Chrystusa było spełnienie woli Boga, o czym sam mówi: Moim pokarmem jest wypełnić wolę Tego, który Mnie posłał,       i wykonać Jego dzieło (J 4,34). Także celem franciszkanów świeckich, zresztą jak wszystkich chrześcijan, jest wypełnienie woli Boga w dzisiejszym świecie. Jezus jest posłuszny Ojcu, ponieważ Ojciec ma w stosunku do Niego pewien zamysł, plan, misje głoszenia Królestwa Bożego. Posłuszeństwo Jezusa wobec Ojca nie jest celem samym w sobie, nie polegało na wykonaniu jakiegoś rozkazu, np. trudno sobie wyobrazić, by Ojciec rozkazał Synowi cierpieć i umrzeć w 33. roku ludzkiego życia. Posłuszeństwo Jezusa rodzi się z miłości do kochanej osoby Ojca, stąd Jego modlitwa w Ogrójcu: nie moja wola, lecz Twoja niech się stanie (Łk 22,42). Nie ma posłuszeństwa, które nie rodziłoby się i nie prowadziło do miłości. Miłość zawsze jest najważniejsza. Z niej wypływa poddanie swojej woli ukochanej Osobie. Czysta i głęboka miłość jest zawsze ofiarna i gotowa do złożenia całkowitego daru z siebie, tak jak uczynił Jezus.

Posłuszeństwo św. Franciszka

Franciszek był przekonany, że tylko Kościół może prowadzić właściwą drogą i czyni to przez swoją hierarchię: papieża, biskupów i kapłanów. Dlatego po nawróceniu powierzył się kierownictwu najpierw biskupa Asyżu, później Ojca Świętego i kardynała Hugolina.

U samego początku nowego sposobu życia braci Franciszek udaje się do Rzymu, aby prosić o aprobatę ówczesnego papieża Innocentego III. Świadczy to o posłuszeństwie Franciszka względem Kościoła, gdyż miało to miejsce przed Soborem Laterańskim IV, kiedy nie było jeszcze nakazu zwracania się do Stolicy Apostolskiej o zatwierdzenie nowego stylu życia. Mandat otrzymany od Chrystusa pragnie potwierdzić u papieża, o czym sam pisze: I gdy Pan zlecił mi troskę o braci, nikt mi nie wskazywał, co mam czynić, lecz sam Najwyższy objawił mi, że powinienem żyć  według Ewangelii  świętej. I ja kazałem to spisać  w niewielu  prostych słowach i Ojciec Święty potwierdził mi (T14-15). W słowach tych Franciszek łączy posłuszeństwo Chrystusowi, który sam objawił mu nową drogę, z posłuszeństwem Kościołowi, któremu poddaje swój charyzmat do weryfikacji.

Znał on doskonale sytuacje, gdy człowiek bierze własne pomysły za wolę Bożą. Dlatego wszystkie otrzymane łaski poddawał badaniu przez najwyższy autorytet zastępujący Boga na ziemi. Powołanie swoje przyjmie i misję zleconą sobie przez Boga wypełni tylko w ścisłym posłuszeństwie Kościołowi. Świadczą o tym słowa Reguły: Brat Franciszek przyrzeka posłuszeństwo i uszanowanie papieżowi Honoriuszowi i jego prawowitym następcom, i Kościołowi Rzymskiemu (2Reg 1,2). Pierwszy raz w historii Kościoła założyciel zakonu łączy tak ściśle siebie samego oraz swoich następców z Ojcem Świętym i z Kościołem Rzymskim oraz tak całkowicie oddaje się im w posłuszeństwo.

Franciszek objawia swoją miłość i posłuszeństwo w stosunku do całej hierarchii, od najprostszego księdza, aż do najważniejszego biskupa. Wszystkich ich uważa za swoich panów, od których otrzymuje Chrystusa pod podwójnym znakiem chleba i słowa. Pisze: Potem dał mi Pan i daje tak wielkie zaufanie do kapłanów, którzy żyją według zasad świętego Kościoła Rzymskiego ze względu na ich godność kapłańską, że chociaż prześladowaliby mnie, chcę się do nich zwracać. I chociaż miałbym tak wielką mądrość jak Salomon, a spotkałbym bardzo biednych kapłanów tego świata, nie chcę wbrew ich woli nauczać w parafiach, w których oni przebywają. I tych, i wszystkich innych chcę się bać, kochać i szanować jako moich panów. I nie chcę dopatrywać się w nich grzechu, ponieważ rozpoznaję w nich Syna Bożego i są moimi panami. I postępuję tak, ponieważ na tym świecie nie widzę niczego wzrokiem cielesnym z Najwyższego Syna Bożego, tylko Jego Najświętsze Ciało i Najświętszą Krew, którą oni przyjmują i oni tylko innym udzielają (T 6-10).

Franciszek miał świadomość rozwoju zakonu i niemożność kierowania tak dużą liczbą braci. Dlatego postanowił powierzyć swoich braci Stolicy Apostolskiej, by ona ich strzegła, broniła i nimi kierowała. Zrozumiał, że najlepszą formą bycia posłusznym Chrystusowi jest być posłusznym Kościołowi.

Błędne rozumienie i przeszkody na drodze praktykowania posłuszeństwa

Oto kilka niewłaściwych postaw posłuszeństwa we wspólnotach franciszkanów świeckich, ale także w odniesieniu do pasterzy Kościoła:

• relacja dziecka do rodziców; dziecko jest poddane rodzicom, gdyż jest niedojrzałe i niesamodzielne, natomiast franciszkanie świeccy to osoby dorosłe, dojrzałe i samodzielne, dlatego nie mogą być między sobą w relacjach infantylnych;
• relacja wychowanek  do  nauczyciela;  życie  franciszkańskie nie odtwarza szkoły czy internatu, obecny przełożony nie ma autorytetu nauczyciela (tu trzeba przypomnieć, że pasterze Kościoła często wypowiadają się na mocy autorytetu nauczyciela, do czego mają prawo), nie musi wiedzieć wszystkiego lepiej czy mieć większe doświadczenie, członkowie wspólnoty mogą być bardziej oczytani, mądrzejsi czy wykształceni;
• relacja pracownik do pracodawcy; wspólnoty franciszkańskie nie tworzą struktur o odpowiedniej dyscyplinie w celu jak największej wydajności apostolskiej jej członków; franciszkańskie wspólnoty są środowiskiem wiary i duchowego wzrostu osób słabych i grzesznych;
• relacja niewolnicza; przełożony  zostaje  wystawiony  na piedestał, a jego poglądy, życzenia i słabostki okadza się dymem kadzideł uniżenia i pochlebstwa; w ten sposób we wspólnocie franciszkanów świeckich udaremnia się wszelką wymianę myśli czy opinii;
• relacja na  wzór  feudalny  czy  monarchii,  sługi  do  pana; tylko  przełożony   dobrze  i  skutecznie  poszukuje  woli  Bożej   i tylko przełożony podejmuje decyzje zgodne z wolą Bożą; we wspólnocie franciszkańskiej jesteśmy wezwani do wspólnego poszukiwania woli Bożej i dialogu przed podjęciem decyzji;
• relacja bezmyślna; posłuszeństwo rozumiane jako rezygnacja z myślenia, bycie bezmyślnym robotem, wykonującym dokładnie wszystkie polecenia mądre i głupie; wspólnotę tworzą osoby posiadające bogactwo myśli i duży bagaż doświadczeń, które należy właściwie wykorzystać dla dobra

Oto kilka przeszkód na drodze praktykowania posłuszeństwa w życiu franciszkanina świeckiego:

• wygodnictwo; unikanie tego, co związane z wysiłkiem i troską, a koncentracja na tym, co łatwe i przyjemne; może to być unikanie odpowiedzialnych funkcji we wspólnocie, dlatego żeby nie mieć zbyt dużo na głowie i całą odpowiedzialność zrzucić na drugich, a potem ich szczegółowo z tego rozliczać;
• chęć przypodobania; wykonuję polecenia tylko po to, aby otrzymać nagrodę i uniknąć nagany; nie jest to działanie z wyższych i szlachetnych pobudek, ale lizusostwo; posłuszeństwo nie ze względu na Boga, a na reakcję przełożonego i wspólnoty, żeby się na mnie nie gniewali i o mnie źle nie mówili;
• nieufność; we własne możliwości i dary, którymi Bóg mnie ubogacił, stąd rezygnacja z odpowiedzialnych funkcji;
• unikanie urazów; zrobię wszystko, co mi powiedzą, choćbym miał się zaharować na śmierć, byle nie wchodzić w konflikt z innymi;
• indywidualizm; manipulowanie przełożonym i wspólnotą; jedynym punktem odniesienia jestem ja sam i moje sprawy, zupełnie nie interesuje mnie wspólnota i jej cele; dobre jest tylko to, co ja postanowię, a inni mają to jedynie zaakceptować;
• szemranie; robienie we wspólnocie złej atmosfery i wieczne niezadowolenie, kontestowanie każdej decyzji, plotki i obmowy;
• brak wiary; w decyzjach przełożonych dostrzega się tylko ludzkie motywy, nie chce się widzieć, że przez drugiego przemawia Bóg;
• zazdrość; porównywanie się z innymi i pielęgnowanie urazów, niechęci i złości.

Wskazówki zawarte w Konstytucjach Generalnych

W KG 12,2 jest napisane, że franciszkanie świeccy z Jezusem, posłusznym aż do śmierci, niech się starają poznać i pełnić wolę Ojca. Niech dziękują Bogu za dar wolności i za objawienie prawa miłości. Niech przyjmują pomoc, jaka – dla pełnienia woli Bożej – jest im oferowana za pośrednictwem Kościoła przez tych, którzy są w nim ustanowieni dla sprawowania władzy, i przez braci. Zatem pasterze Kościoła i przełożeni wspólnot ustanowieni są jako pomoc dla każdego franciszkanina świeckiego dla szukania i pełnienia woli Bożej.

Co do pogłębienia rozumienia wyrażenia pełnej łączności z Papieżem, Biskupami i Kapłanami zachęcam do odczytania i dyskusji nad artykułami 99-102 KG, a do pogłębienia rozumienia posłuszeństwo okazywane przełożonym nad artykułami 30-32 KG.

Paweł Sroka OFMConv

 

KALENDARZ  LITURGICZNY

 

01.01 – UROCZYSTOŚĆ ŚWIĘTEJ BOŻEJ RODZICIELKI MARYI

02.01 – Wspomnienie obowiązkowe Świętych Bazylego Wielkiego i Grzegorza z Nazjanzu, biskupów i doktorów Kościoła

03.01 – Wspomnienie obowiązkowe Najświętszego Imienia Jezus

06.01 – UROCZYSTOŚĆ OBJAWIENIA PAŃSKIEGO

08.01 – ŚWIĘTO CHRZTU PAŃSKIEGO

16.01 – Święto świętych Berarda i Towarzyszy, pierwszych męczenników franciszkańskich

17.01 – Wspomnienie obowiązkowe św. Antoniego, opata

19.01 – Wspomnienie obowiązkowe św. Józefa Sebastiana Pelczara, biskupa

24.01 – Wspomnienie obowiązkowe św. Franciszka Salezego, biskupa i doktora Kościoła

25.01 – Święto Nawrócenia św. Pawła, Apostoła

26.01 – Wspomnienie obowiązkowe Świętych Tymoteusza i Tytusa, biskupów

28.01 – Wspomnienie obowiązkowe św. Tomasza z Akwinu, kapłana i doktora Kościoła

30.01 – Wspomnienie obowiązkowe św. Hiacynty Mariscotti, dziewicy

31.01 – Wspomnienie obowiązkowe św. Jana Bosko, kapłana

 

WIADOMOŚCI  DLA  WSPÓLNOTY  FZŚ

 

Intencja modlitwy obowiązująca Wspólnotę w styczniu 2018 roku:

O nowe powołania do FZŚ, błogosławieństwo Boże

dla Wspólnoty Miejscowej FZŚ i wszystkich Wspólnot FZŚ

 

 

W  czwartki  o godz. 17.30 nabożeństwo ku czci św. Franciszka, poprzedzone modlitwą Różańcową

 W piątki o godz. 17.30 –  modlitwa Różańcowa lub nabożeństwo, po wieczornej Mszy św. – Nieszpory

 

15.01 – Spotkanie Rady Miejscowej Wspólnoty FZŚ – godz. 9.00/poniedz./

28.01 – Spotkanie opłatkowe – godz. 14.30,  Msza św. – godz. 16.00,

     

 

 

---

Tercjarz  –  miesięcznik  Franciszkańskiego  Zakonu Świeckich  w  Brodnicy.

Redakcja: s. Bożenna Chełkowska; Materiały pomocnicze:   Charyzmat Franciszkański Dzisiaj na podstawie Reguły.

Materiały do formacji ciągłej we Franciszkańskim Zakonie Świeckim w Polsce na rok 2017

Opieka merytoryczna:  O. Sylwester Brzeziński OFM.

Adres: Klasztor Franciszkanów, ul. Sądowa 5a,  87 – 300  BRODNICA,  tel. 56 498 25 07.

Adres strony:  www.fzsbrodnica.franciszkanie.pl