Tercjarz nr 12/2023
30 listopada 2023
Wszechmogący, najświętszy
i najwyższy Boże,
Ojcze Święty…
dzięki Ci składamy,
że jak stworzyłeś nas
przez Syna Twego,
tak przez świętą miłość Twoją,
którą nas umiłowałeś,
sprawiłeś, że On,
prawdziwy Bóg i prawdziwy Człowiek,
narodził się z chwalebnej zawsze Dziewicy,
błogosławionej, świętej Maryi…”
(1Reg 23, 1.3)
Niedziela dniem wspólnoty
Kościoła i rodziny
1. Niedziela dniem Pańskim
„Niedziela to dzień zmartwychwstania, to dzień chrześcijan, to nasz dzień”. /św. Hieronim/. Każda niedziela przypomina nam Niedzielę Wielkanocną, dzień Zmartwychwstania Chrystusa!
Niedziela jako dzień zmartwychwstania Chrystusa jest pierwszym dniem „nowego stworzenia”, które nastąpiło przez zmartwychwstanie Pana (2Kor 5,17). Jest zapowiedzią naszego zmartwychwstania i naszego zwycięstwa w dniu ostatecznym! Przypomina nam więc o naszym powołaniu do wieczności. Dlatego niedziela nazywana jest również dniem „ósmym”, w którym kiedyś wszystko się dopełni!
Niedziela to najstarsze święto w chrześcijaństwie. Jest to świętowanie tajemnicy paschalnej, czyli męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Stąd od początku złączono ten dzień z Eucharystią. Ofiara Mszy św. jest bowiem najwyższą formą modlitwy i świętowania. Msza św. jest bezkrwawą Ofiarą Chrystusa, jest najdoskonalszym sposobem uwielbienia Boga, dziękczynienia Bogu, wypraszania łask i przebłagania za grzechy! W zgromadzeniu uczniów Chrystusa na Eucharystii widzimy obraz pierwszej chrześcijańskiej wspólnoty, który św. Łukasz przedstawił w Dziejach Apostolskich jako przykład dla nas, pisząc, że pierwsi ochrzczeni „trwali w nauce Apostołów i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach” (Dz 2,42). Dlatego na Eucharystii gromadzi się Kościół.
Pierwsi chrześcijanie zaczęli obchodzić dzień tygodnia, w którym Chrystus zmartwychwstał, jako cotygodniowe święto na cześć Pana właśnie dlatego, że chwalebne zmartwychwstanie Chrystusa jest doskonałym
wypełnieniem obietnic Starego Testamentu, ponieważ w Jego zmartwychwstaniu historia zbawienia, której początkiem było stworzenie rodzaju ludzkiego, osiągnęła swój szczyt.
2. Niedziela dniem Eucharystii i Słowa Bożego
„Uczestnictwo w niedzielę we wspólnym zgromadzeniu jest świadectwem przynależności do Chrystusa i Jego Kościoła oraz wierności Chrystusowi i Kościołowi” (por. KKK 2182). Celebracja niedzieli ma radosny charakter, ponieważ Jezus Chrystus zwyciężył grzech i chce zwyciężyć grzech również w nas, rozerwać kajdany, które nie pozwalają nam zbliżyć się do Niego, które trzymają nas w niewoli egoizmu i samotności. Dlatego włączamy się w radosny okrzyk Kościoła, jaki daje nam na ten dzień Liturgia Godzin: Oto dzień, który Pan uczynił: radujmy się zeń i weselmy! Doświadczamy radości wypływającej ze świadomości, że przez chrzest jesteśmy członkami Chrystusa, który jednoczy nas w oddawaniu chwały Ojcu, przedstawiając Mu jednocześnie nasze błagania i żarliwe pragnienie poprawy.
W tej radości spotkania z Panem, który nas zbawia, nie zamykamy w indywidualizmie: „zawsze celebrujemy ją w zjednoczeniu z całym Kościołem. Podczas niedzielnej Mszy pogłębiamy jedność między nami a pozostałymi członkami naszej chrześcijańskiej wspólnoty, stając się „jednym Ciałem i jednym Duchem, bo też zostaliście wezwani do jednej nadziei, jaką daje wasze powołanie. Jeden jest Pan, jedna wiara, jeden chrzest. Jeden jest Bóg i Ojciec wszystkich, który [jest i działa] ponad wszystkimi, przez wszystkich i we wszystkich”/Ef 4,4-6/. Dlatego właśnie „w zgromadzeniu niedzielnym najpełniej urzeczywistnia się jedność”/DD 36/, co szczególnie odnosi się do chrześcijańskich rodzin, które „znajdują w nim jeden z najbardziej wyrazistych znaków swej tożsamości i «posługi » jako «kościoły domowe», gdy rodzice przystępują wraz z dziećmi do jednego stołu słowa i Chleba życia” /DD 36/. Jakiż wspaniały obraz podziwiamy co niedziela, gdy w parafiach i różnych miejscach kultu gromadzą się rodziny chrześcijańskie – ojciec, matka, dzieci, dziadkowie – by wspólnie uwielbiać Pana i razem wzrastać w wierze!
Niedzielna liturgia Słowa zawiera wielkie bogactwo, wśród którego ogłaszanie Ewangelii zajmuje centralne miejsce. Kościół zatem uporządkowany wybór fragmentów, w których przemierzamy życiową drogę Pana. Wcześniej, poprzez pierwsze czytanie, które w okresie zwykłym jest zaczerpnięte ze Starego Testamentu i odnosi się do Ewangelii
„dla ukazania jedności obydwu Testamentów” i przypomnienia sobie historii Żydów. W drugim czytaniu, również w okresie trzech lat, słuchamy fragmentów z listów św. Pawła i św. Jakuba, poznając życie pierwszych chrześcijan w świetle nowiny, jaką przyniósł nam Chrystus.
Kościół jako dobra matka daje nam obfity pokarm duchowy, jakim jest Słowo Boże, które podczas Mszy wymaga od każdego z nas modlitewnej odpowiedzi, a po Eucharystii szczerego przyjęcia w życiu. „Myślę, że wszyscy możemy nieco się poprawić w tym zakresie – mówi Papież Franciszek /4.10.2013/ – wszyscy możemy stać się lepszymi słuchaczami Słowa Bożego, by być uboższymi w słowa własne, a bogatszymi w Jego Słowa”. By pomóc nam w przyjęciu tego pokarmu, kapłan co niedzielę głosi homilię, w której w świetle misterium paschalnego wyjaśnia znaczenie czytań z dnia, szczególnie zaś Ewangelii: wydarzenia z życia Jezusa, Jego rozmowy z ludźmi, Jego zbawienne pouczenia. W ten sposób homilia prowadzi nas ku intensywnemu uczestnictwu i pomaga nam
w zrozumieniu tego, że nasza celebracja przekłada się na rzeczywistość po zakończeniu Mszy, by przemieniać naszą codzienność: pracę, naukę, rodzinę.
W tradycji chrześcijańskiej niedziela jest więc czasem oddawania czci Bogu! To czas zadumy, refleksji, wyciszenia, pobożnej lektury, medytacji oraz modlitwy. W rozumieniu Kodeksu Prawa Kanonicznego oddawanie czci Bogu, czyli kult Boży, obejmuje oprócz uczestnictwa we Mszy św. wiele innych aktów, m.in. udział w sprawowaniu innych sakramentów świętych, adorację Najświętszego Sakramentu (kan. 898), liturgię godzin (kan. 1174.2), sakramentalia oraz nabożeństwa do świętych Pańskich, przede wszystkim zaś do Matki Bożej (kan. 1186). W świetle tego nowej rangi nabierają śpiewane w Polsce przed Mszami św. Godzinki, tradycyjne Nieszpory i nabożeństwa z wystawieniem Najświętszego Sakramentu. Warto również tego dnia wziąć do ręki Pismo święte, dobrą lekturę, prasę katolicką… Warto odmówić różaniec z całą rodziną. Niedziela daje nam więc siłę duchową na cały tydzień!
3. Niedziela dniem odpoczynku
Cudowne wyzwolenie Izraelitów jest zapowiedzią tego, co Jezus Chrystus czyni poprzez paschalne misterium dla swojego Kościoła: uwalnia nas od grzechu, pomaga nam przezwyciężać nasze złe skłonności. Możemy
więc powiedzieć, że niedziela jest szczególnym dniem przeżywania wolności dzieci Bożych: wolności, która wiedzie nas ku uwielbieniu Ojca i przeżywaniu chrześcijańskiego braterstwa, poczynając od tych, którzy są nam najbliżsi.
Niedziela jest dniem świętym na cześć Pana. Odpoczywając od codziennej pracy, kierujemy w nim nasze spojrzenie ku naszemu Stwórcy, jak poucza nas Biblia: „W sześciu dniach bowiem uczynił Pan niebo, ziemię, morze oraz wszystko, co w nich jest, w siódmym zaś dniu odpoczął. Dlatego pobłogosławił Pan dzień szabatu i uznał go za święty” /Wj 20,11/. Choć przeznaczenie jednego dnia tygodniowo na odpoczynek da się umotywować racjami czysto ludzkimi, ponieważ przynosi to korzyści poszczególnym osobom, rodzinom i całemu społeczeństwu, nie powinniśmy zapominać, że przykazanie Boże wykracza poza te aspekty: przestał «pracować», ale podkreśla doskonałość wykonanej pracy i ma raczej oznaczać, że zatrzymał się On przed dziełem swoich rąk, kierując ku niemu spojrzenie pełne radości i zadowolenia, gdyż było «bardzo dobre» (Rdz 1,31).
„Odpoczynek niedzielny pozwala sprowadzić do właściwych proporcji codzienne troski i zajęcia: rzeczy materialne, o które tak bardzo zabiegamy, ustępują miejsca wartościom duchowym; osoby, wśród których żyjemy, odzyskują prawdziwe oblicze, gdy się z nimi spotykamy i nawiązujemy spokojną rozmowę” /DD 67/. Nie chodzi o bezczynność czy o wykonywanie czynności nie przynoszących żadnego pożytku, przeciwnie: „Ustanowienie dnia Pańskiego przyczynia się do tego, by wszyscy korzystali z wystarczającego odpoczynku i czasu wolnego, który mogliby poświęcić życiu rodzinnemu, kulturalnemu, społecznemu i religijnemu” /KKK 2184/.
Każda więc niedziela powinna być dniem radości! Dniem radości płynącym z eucharystycznego spotkania z Chrystusem zmartwychwstałym, z wysłuchanego słowa Bożego podczas Mszy św., ze spotkania z rodziną i przyjaciółmi. Dzielimy wraz z całym Kościołem paschalną radość zmartwychwstania Chrystusa! Dla pierwszych chrześcijan nawet prześladowania nie były w stanie przeszkodzić w uczestnictwie w Eucharystii i przyćmić radości! Już na początku II w. gubernator Bitynii Pliniusz Młodszy, stwierdzał, że chrześcijanie „zwykli gromadzić się zawsze tego samego dnia przed wschodem słońca i śpiewać razem hymn do Chrystusa, którego czczą jako boga”.
4. Niedziela dniem rodziny i bliźniego
Niedziela jest dniem przeznaczonym nie tylko dla samego siebie po to, by skupiać się na sobie. Niedziela jest szczególnym dniem, w którym możemy poświęcić naszej rodzinie tyle czasu i uwagi, ile być może nie udaje się nam w innych dniach tygodnia. „Msza św. niedzielna wzbudza falę miłosierdzia, które ma przeniknąć całe życie wiernych, przede wszystkim zaś kształtować sam sposób przeżywania pozostałej części niedzieli. Skoro jest to dzień radości, to chrześcijanin musi ukazywać przez konkretne postępowanie, że nie można być szczęśliwym «bez innych». Niech rozejrzy się dokoła, aby odszukać ludzi, którzy mogą potrzebować jego solidarności” /DD 72/. Msza niedzielna jest siłą, która pozwala nam oderwać się od samych siebie, ponieważ Eucharystia jest sakramentem miłości, miłości do Boga i poprzez Boga do bliźniego. Niedziela to bardzo dobry dzień, by wychwalać Świętą Trójcę: Chwała Ojcu, chwała Synowi, chwała Duchowi Świętemu, a także chwała Maryi, chwała św. Józefowi.
„Nie lękajcie się ofiarować waszego czasu Chrystusowi!” Ta rada św. Jana Pawła II dotyczy przede wszystkim niedzieli, dnia odpoczynku w rodzinie i dnia, w którym oddajemy chwałę Bogu. Niedziela wyrywa nas z codziennej rutyny dni powszednich, które czasem mogą nam się wydawać do siebie bardzo podobne. Jest on darem Pana, dzięki któremu możemy z Nim obcować, razem z Nim celebrować Jego Zmartwychwstanie – zdarzenie, które wprowadziło nas do nowego życia. Św. Jan Paweł II wzywa nas do odkrycia na nowo niedzieli jako szczególnego czasu dla Boga: „Nie lękajcie się ofiarować waszego czasu Chrystusowi! Tak, otwórzmy Chrystusowi nasz czas, aby On mógł go rozjaśnić i nadać mu kierunek. On jest Tym, który zna tajemnicę czasu i tajemnicę wieczności i ofiarowuje nam «swój dzień» jako zawsze nowy dar swojej miłości”.
Słusznie można określić ten dzień mianem „Paschy tygodnia”. Święcenie niedzieli nadaje znaczenie pozostałym sześciu dniom tygodnia. Niedziela „jest podstawą i rdzeniem całego roku liturgicznego”; stąd też wynika konsekwencja, z jaką Papieże podkreślają konieczność troski o jej świętowanie: „Co niedziela chodzimy na Eucharystię, bo jest to dzień Zmartwychwstania Pana. Właśnie dlatego niedziela jest dla nas tak ważna”.
Niedziela to czas na odpoczynek i spędzenie czasu wolnego, poświęcając się rodzinnemu, kulturalnemu, społecznemu i religijnemu. Św. Jan Paweł II w Dies Domini zachęca, by niedziela była czasem działań charytatywnych i czynienia dzieł miłosierdzia. Św. Paweł pisze: „Niechaj pierwszego dnia tygodnia każdy z was coś odłoży według tego, co uzna za właściwe” (1Kor 16,2). Jest to więc również czas naszej ofiary na potrzeby Kościoła, na tacę czy ofiary na Caritas. Niedziela powinna być też czasem dla rodziny. Wspólny rodzinny obiad, który jest przedłużeniem Eucharystii, spacer, rozmowa, rodzinne spotkanie, wyjazd.
„W poszanowaniu wolności religijnej i dobra wspólnego wszystkich chrześcijanie powinni domagać się uznania niedziel i świąt kościelnych za ustawowe dni świąteczne. Powinni wszystkim dawać widoczny przykład modlitwy, szacunku i radości oraz bronić swoich tradycji jako cennego wkładu w życie duchowe społeczności ludzkiej” (KKK 2188).
W Katechizmie czytamy: „Chrześcijanie świętują niedzielę i inne święta nakazane, uczestnicząc w Eucharystii Pana i powstrzymując się od wykonywania prac lub zajęć, które przeszkadzają oddawaniu czci należnej Bogu, przeżywaniu radości właściwej dniowi Pańskiemu i należytemu odpoczynkowi duchowemu i fizycznemu. Są dozwolone czynności związane z wypełnieniem obowiązków rodzinnych lub inne usługi o dużej użyteczności społecznej, pod warunkiem, że nie doprowadzą one do nawyków szkodliwych dla świętowania niedzieli, życia rodzinnego i zdrowia” (Kom KKK 453).
5. „Nie możemy żyć bez niedzieli”
Msza Święta dla chrześcijanina to konieczność. Jak moglibyśmy się bez niej obyć, jeśli, jak uczy Sobór Watykański II, „ilekroć na ołtarzu sprawowana jest ofiara krzyżowa, w której na Paschę naszą ofiarowany został Chrystus” (1Kor 5,7), dokonuje się dzieło naszego odkupienia? Uświęcające działanie Mszy nie ogranicza się do czasu, w jakim jest ona odprawiana, lecz dociera do wszystkich naszych myśli, słów i czynów, ponieważ stanowi „centrum i rdzeń duchowego życia chrześcijanina. Aby odpowiedzieć na ogrom Bożej miłości trzeba uczestniczyć z miłością we Mszy świętej, nauczyć się we Mszy świętej obcować z Bogiem, ponieważ w tej Ofierze zawiera się wszystko, czego Pan od nas oczekuje.
„Nie możemy żyć bez niedzieli” – mówili starożytni męczennicy. Kościół skonkretyzował tę potrzebę w przykazaniu uczestniczenia we Mszy w niedziele i święta nakazane. W ten sposób wypełniamy również przykazanie zawarte w Dekalogu: „Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić. Sześć dni będziesz pracować i wykonywać wszystkie twe zajęcia. Dzień zaś siódmy jest szabatem ku czci Pana, Boga twego. Nie możesz przeto w dniu tym wykonywać żadnej pracy” /Wj 20,8-10/. My, chrześcijanie, dopełniamy to przykazanie, świętując niedzielę, dzień zmartwychwstania Jezusa.
Lektura: Jan Paweł II, List Apostolski „Dies Domini” List Apostolski o świętowaniu niedzieli, 31.05.1998 r., w skrócie „DD”
O. Józef Łaski OFM Cap
K A L E N D A R I U M
OKRES NARODZENIA PAŃSKIEGO
08.12 – UROCZYSTOŚĆ NIEPOKALANEGO POCZĘCIA NMP, Patronki i Królowej Zakonu Serafickiego, odpust parafialny
25.12 – UROCZYSTOŚĆ NARODZENIA PAŃSKIEGO
Intencja modlitwy obowiązująca wspólnotę w 2023 roku:
O nowe powołania do FZŚ, błogosławieństwo Boże dla
miejscowej wspólnoty i asystenta duchowego
oraz opiekę Bożą dla wspólnoty FZŚ ze Starogardu Gdańskiego
W czwartki o godz. 17.30 nabożeństwo ku czci św. Franciszka,
poprzedzone modlitwą różańcową
W piątki o godz. 17.30 – modlitwa różańcowa lub nabożeństwo,
po wieczornej Mszy św. – Nieszpory
20.12 – Spotkanie rady miejscowej wspólnoty FZŚ po Mszy św. o godz. 8.30
31.12 – Msza św. – godz. 12.30, po niej spotkanie opłatkowe w salce
Tercjarz – miesięcznik Franciszkańskiego Zakonu Świeckich w Brodnicy
Przygotowanie: s. Bożenna Chełkowska;
Materiały pomocnicze: Konferencje do formacji ciągłej na rok 2023:
„WIERZĘ W KOŚCIÓŁ CHRYSTUSOWY”
Opieka merytoryczna: o. Włodzimierz Trendowicz (OFM)
Adres: Klasztor Franciszkanów,
ul. Sądowa 5a,
87 – 300 BRODNICA,
tel. (+48) 787 995 261
Adres strony: www.fzsbrodnica.franciszkanie.net
