Pieśń Słoneczna św. Franciszka

Pochwalony bądź, Panie mój,
przez brata księżyc i gwiazdy,
ukształtowałeś je na niebie jasne i cenne, i piękne.
Pochwalony bądź, Panie mój,
przez brata wiatr i przez powietrze,
i chmury, i pogodę, i każdy czas,
przez które Twoim stworzeniom dajesz utrzymanie.
Pochwalony bądź, Panie mój, przez siostrę wodę,
która jest bardzo pożyteczna i pokorna, i cenna, i czysta.
Pochwalony bądź, Panie mój, przez brata ogień,
którym rozświetlasz noc: i jest on piękny,
i radosny, i krzepki, i mocny.
Pochwalony bądź, Panie mój,
przez siostrę naszą matkę ziemię,
która nas żywi i chowa,
wydaje różne owoce z barwnymi kwiatami i trawami…

„Kocham moją służbę, bo mam w niej wyborną sposobność wiele cierpieć,
wiele pracować i wiele się modlić,
a poza tym niczego na świecie nie szukam i nie pragnę”

bł. Aniela Salawa

 

 

 

Życie św. Franciszka inspiracją
dla współczesnego świata

 

Wielu ludziom współczesnym może się wydawać, iż żyjący w I poł. XIII w. św. Franciszek z Asyżu jest postacią bardzo odległą i nie na współczesne czasy – inni ludzie, inne wartości, inne potrzeby i wymagania. Jak często słyszymy: „Przecież mamy XXI wiek! Coś nam się z życia należy!” Nic bardziej mylnego.

Spoglądając na współczesność, otaczający nas świat i ludzi, możemy w wielu różnych dziedzinach życia zauważyć, w jaki sposób współczesny świat czerpie z dziedzictwa Biedaczyny z Asyżu, jak życie św. Franciszka staje się inspiracją dla współczesnego świata. Pozwolę sobie omówić zadany temat, przedstawiając w punktach tylko nieliczne inspiracje, zaczerpnięte od świętego z Asyżu w ostatnich dziesięcioleciach.

Patron ekologii

W 1979 r. Ojciec Święty Jan Paweł II powierzył patronat nad całym stworzeniem św. Franciszkowi z Asyżu. My, patrząc na Franciszka, przypominamy sobie sceny filmowe pokazujące go chodzącego po zielonych łąkach i gajach oliwnych Umbrii, cieszącego się bogactwem natury. To trochę sielankowy obrazek utrwalany przez wielu, ale nie do końca prawdziwy. Św. Franciszek został patronem ekologii nie dlatego, że kochał przyrodę i kwiatki, ale właśnie dlatego, że „miał wszystko dobrze i głęboko poukładane, stawiając na pierwszym miejscu Pana Boga, drugiego człowieka i stworzenie go otaczające. Franciszek czuł się powołany do tego, by zatroszczyć się o wszystko, co istnieje” (Laudato si’, 11; dalej LS). Patrząc na świat, umiał odkrywać obecność Boga, a odkrywając Go, czuł się wezwany do chwalenia Boga we wszystkich stworzeniach. Chciał też, aby wszystkie stworzenia chwaliły Boga.

Troska Franciszka o stworzenie motywowała go do tego, by wydać braciom szczególne wskazanie. W ogrodach klasztornych nakazał zostawiać nieplewiony kawałek ziemi, by tam mogły rosnąć wszelkiego rodzaju chwasty i zioła, które swym pięknem chwalą Boga. Chciał także, aby na tej nieuprawionej części ogrodu rosły dzikie zioła, aby ci, którzy je podziwiają, mogli wznieść myśl do Boga, twórcy tak wielkiego piękna (ŹF, s.686).

Do św. Franciszka, jako patrona ekologii, odniósł się również obecny Ojciec Święty Franciszek w encyklice Laudato si’: „Myślę, że Franciszek jest w najwyższym stopniu wzorem troski o to, co słabe, oraz patronem ekologii integralnej, przeżywanej z radością i autentycznością. Jest on świętym patronem tych wszystkich, którzy prowadzą badania i pracują w dziedzinie ekologii, miłowanym r ównież przez wielu niechrześcijan. Pokazał szczególną wrażliwość na Boże stworzenie, […] żył we wspaniałej harmonii z Bogiem, z innymi ludźmi, z naturą i z samym sobą.” (LS, 10).

Jako naśladowcy św. Franciszka czujmy się zaproszeni do większej wrażliwości na otaczający nas świat. Do troski o każde stworzenie, a najbardziej o drugiego człowieka, który żyje obok nas. Jeżeli my nie zatroszczymy się dzisiaj o otaczający nas świat, w jakim będą żyły następne pokolenia?

Asyż – miasto pokoju

Nikt chyba nie ma wątpliwości, że św. Franciszek był człowiekiem pokoju. Nikt chyba nie ma wątpliwości, że św. Franciszek był człowiekiem pokoju. Nie tylko pozostawił w Testamencie wskazanie, by słowami „Pokój temu domowi” bracia i siostry pozdrawiali gospodarzy domu, do którego wchodzą. Dał wiele przykładów swojego życia, kiedy sam wprowadzał pokój pomiędzy zwaśnionych. Ileż razy wzywał do przebaczenia, aby zapanował pokój, czy do znoszenia przeciwności: „Błogosławieni, którzy je zniosą w pokoju” (1Reg 14,2).

Czy to nie św. Franciszek stał się inspiracją dla Jana Pawła II, który na dzień 27 października 1986 r. zaprosił do Asyżu przedstawicieli różnych religii z całego świata? To wyjątkowe, pierwsze tego typu, spotkanie zgromadziło przedstawicieli różnych religii i wyznań, którzy – mimo dzielących ich przekonań religijnych, potrafili wspólnie zgromadzić się i modlić się o pokój na świecie. Głównym celem tego spotkania było „być razem, aby się modlić o pokój”. To było pierwsze w historii spotkanie tego typu o charakterze międzynarodowym, międzywyznaniowym i międzyreligijnym. Echo tego spotkanie niesie się
lat, podczas jesiennych koncertów organizowanych przez Fundację „Pax et Bonum per musicam”, odbywały się spotkania pod hasłem „Asyż we Wrocławiu”, będące kontynuacją spotkania w duchu pokoju i modlitwy o pokój.

Czy w dzisiejszym świecie współczesnym pokój nie jest wartością ciągle zagrożoną? Czy nie powinniśmy na nowo czerpać z pokoju rozsiewanego przez św. Franciszka i jako jego naśladowcy być jego siewcami? „Błogosławieni pokój czyniący” – to ciągle aktualne wezwanie ewangelijne i franciszkańskie.

Jezuita o imieniu Franciszek

Jakże nie wspomnieć o aktualnych inspiracjach zaczerpniętych od św. Franciszka. W 2013 r. odbywało się konklawe i na Stolicę Piotrową wybrano obecnego Papieża. Gdy ogłoszono, iż kard. Bergolio z Argentyny przyjął imię Franciszek, rozgorzała w mediach dyskusja, o którego „Franciszka” chodzi. Przecież papież wywodzi się ze zgromadzenia księży jezuitów. Spośród tego zgromadzenia jest również święty noszący to imię – św. Franciszek Ksawery. Czy może chodzi o św. Franciszka Salezego? Ojciec Święty osobiście na konferencji prasowej wyjaśnił, o jakiego „Franciszka” chodzi. „Podczas wyboru obok mnie był arcybiskup senior São Paulo, a zarazem były prefekt Kongregacji ds. Duchowieństwa, kard. Claudio Hummes. Kiedy robiło się trochę „niebezpiecznie”, dodawał mi otuchy. A kiedy doszło do dwóch trzecich głosów, rozległy się zwyczajowe oklaski, bo wybrano papieża. On objął mnie, ucałował i powiedział: „Nie zapominaj o ubogich”. Te słowa zapadły tutaj [papież wskazał na serce] – ubodzy, ubodzy. Potem od razu, w odniesieniu do ubogich, pomyślałem o Franciszku z Asyżu. Pomyślałem też o wojnach, a tymczasem dalej trwało liczenie głosów, aż do ostatniego. Franciszek jest człowiekiem pokoju. I stąd wzięło się imię, w moim sercu: Franciszek z Asyżu.” (Dyskurs z dziennikarzami, Aula Pawła VI, 16.03.2013).

Pierwszy raz w historii papiestwa papież przyjął imię Franciszka. Chociaż sam wywodzi się z rodziny jezuickiej, to przyjął imię świętego z Asyżu. Jak powiedział Ojciec Święty: „św. Franciszek z Asyżu, jest dla mnie człowiekiem ubóstwa, pokoju, kochającym stworzenie i strzegącym go”. Papież przyjął św. Franciszka jako przewodnika i inspirację na swój pontyfikat i w swoim nauczaniu wielokrotnie odwołuje się do Biedaczyny z Asyżu.

A kogo my przyjmujemy za orędowników i patronów w podejmowanych przez nas działaniach? Jakie imiona dajemy dzieciom na chrzcie świętym? Kto jest wzorcem do naśladowania i czerpania ideałów dla współczesnego człowieka?

Laudato si’, mi Signore

Encyklika Laudato si’ ogłoszona przez papieża Franciszka w 2015 r. stanowi kolejną inspirację zaczerpniętą od Biedaczyny z Asyżu. Sam tytuł encykliki został zaczerpnięty z Pieśni słonecznej św. Franciszka: «Pochwalony bądź, mój Panie, przez siostrę naszą, matkę ziemię, która nas żywi i chowa, wydaje różne owoce z barwnymi kwiatami i trawami» (Źródła franciszkańskie, s.348). Kiedy bowiem człowiek, jak św. Franciszek, zdaje sobie sprawę z odblasku Boga we wszystkim, co istnieje, serce czuje się pociągnięte do wielbienia Boga za Jego stworzenia i wraz ze wszystkimi stworzeniami.

Święty Franciszek, śpiewając tę pieśń przypomina nam, że: „nasz wspólny dom jest jak siostra, z którą dzielimy istnienie, i jak piękna matka, biorąca nas w ramiona” (LS, 1). Jak pisze papież już w drugim punkcie tej encykliki: „Ta siostra protestuje z powodu zła, jakie jej wyrządzamy nieodpowiedzialnym wykorzystywaniem i rabunkową eksploatacją dóbr, które Bóg w niej umieścił. Dorastaliśmy, myśląc, że jesteśmy jej właścicielami i rządcami uprawnionymi do jej ograbienia. Przemoc, jaka istnieje w ludzkich sercach zranionych grzechem, wyraża się również w objawach choroby, jaką dostrzegamy w glebie, wodzie, powietrzu i w istotach żywych.” (LS, 2). Wiele razy papież w encyklice przywołuje św. Franciszka, jego zatroskanie o każde stworzenie. Przecież każdy człowiek zbudowany jest z pierwiastków tej ziemi, potrzebuje powietrza, by nim oddychać, potrzebuje wody, która ożywia nas i odnawia.

Stąd za przykładem św. Franciszka troska Ojca Świętego o wszystko, co jest na ziemi i o drugiego, biednego człowieka, który na niej żyje i ma prawo do korzystania z jej owoców. Papież Franciszek nie tylko przywołuje w całości Pieśń słoneczną Biedaczyny (LS, 87), ale również sam za przykładem Biedaczyny podpowiada chrześcijańską modlitwę wraz ze stworzeniem: „Chwalimy Cię, Ojcze, wraz ze wszystkimi stworzeniami, które wyszły spod Twojej wszechmocnej ręki. Twoje są i pełne są Twojej obecności i Twojej czułości. Pochwalony bądź, Panie! […]” (LS240).

Czujmy i my zaproszenie oraz zachęcenie nie tylko do ochrony naszych braci i sióstr w otaczającym nas świecie, ale i do wychwalania Boga za każdym razem, gdy spoglądamy na piękno Bożego dzieła w stworzeniu.

Ogrody św. Franciszka

Z inspiracji św. Franciszka, a dzisiaj również z inspiracji encykliki Laudato si’, powstają w świecie Ogrody św. Franciszka. Jeszcze przed rokiem 2000 powstał w Medjugorie jeden z pierwszych tego typu znanych mi ogrodów, założony wówczas przez nieżyjącego już o. Slavko Barbaricia OFM. Miał być oazą spokoju i ciszy, miejscem, gdzie ludzie mogą odpocząć w cieniu drzew, w otoczeniu przyrody i zwierząt, które tam były – nie tylko tych z naturalnego środowiska, ale i zwierząt domowych – owiec, kóz, osiołków, itp.

W ostatnich latach w Polsce powstaje coraz więcej ogrodów noszących imię św. Franciszka. Powstają one zarówno z inicjatywy parafii, jak i władz samorządowych. Ogrody przyjazne ludziom, roślinom i zwierzętom. Często były to tereny do tej pory nieużywane, czy zaniedbane, które dzięki tym inicjatywom stały się wizytówką miejscowości. „Chcielibyśmy, żeby to nie tylko były parki, piękne ogrody, ale przede wszystkim miejsca żywe, gdzie ludzie się spotykają, gdzie ze sobą rozmawiają, miejsca, które integrują życie lokalnej społeczności.” (T. Urynowicz, wicemarszałek woj. małopolskiego, 2019). Z tej samej inspiracji przekształcono ogród koło starej plebanii w Oleśnie na Opolszczyźnie na Ogród św. Franciszka. Wokół figury patrona ekologii ustawiono kilka kolorowych tablic, na których znalazły się zarówno fragmenty z Pieśni słonecznej, jak i cytaty z encykliki Laudato si’.
W ten sposób nieużywany kawałek ogrodu stał się celem spacerowiczów, którzy, korzystając z czystego powietrza, mogą równocześnie chwalić Boga zaproponowanymi na tablicach tekstami.

Być może i w otoczeniu Czytelników tego tekstu jest miejsce, które by można przekształcić na Ogród św. Franciszka?

Poszukiwanie Boga

Spośród tych różnych inspiracji z życia św. Franciszka dla współczesnego człowieka wskazałbym jeszcze na jedną, a może nawet najważniejszą. Św. Franciszek z Asyżu jest dla wielu współczesnych inspiracją do szukania Boga. On sam szukał Boga i odnajdywał Go nie tylko w otaczającej go przyrodzie, która jest dziełem Boga Stworzyciela, ale przede wszystkim w drugim człowieku. Współczesny człowiek jest zagubiony. Z jednej strony jest głodny Boga i pragnie Go odnaleźć, bo „niespokojne jest serce ludzkie, dopóki nie spocznie w Tobie, o Boże” (św. Augustyn). Z drugiej strony nie bardzo wie, gdzie Boga szukać.

Św. Franciszek – swoim życiem i przykładem: postawą pokory i miłości, pokojem i dobrem, nie słowem a przykładem, wskazywał na Boga. Nawet bardziej zwracał uwagę na wartość przykładu życia a nie wypowiadanych słów. Dlatego ciągle przypomina nam i zachęca: „Głoście Ewangelię zawsze, a gdyby trzeba było, także słowami!”. On tylko wskazywał i do dzisiaj wskazuje drogę, a tak wielu ludzi przez osiem wieków potrafiło podjąć kroki i pójść jego śladami. A przecież idąc śladami Franciszka, idziemy po śladach jeszcze bardziej wyrazistych, bo idziemy śladami Jezusa, po których kroczył sam św. Franciszek.

Niech zatem św. Franciszek z Asyżu będzie również i dla nas inspiracją do naśladowania go w naszym życiu, byśmy innym pozwolili odnaleźć się przez Boga.

Jozafat R. Gohly OFM

---

 

A K T U A L N O Ś C I

 

W dniu 21 stycznia 2023 roku wspólnota miejscowa FZŚ wraz z Asystentem duchowym zorganizowała Dzień Braterstwa pod hasłem „Przybieżeli do Betlejem Tercjarze”. Na spotkanie przybyli przedstawiciele wspólnot FZŚ z Grudziądza, Rywałdu, Lubawy wraz z ks. Marcinem , proboszczem parafii i asystentem tejże wspólnoty i tercjarze miejscowi. Spotkanie rozpoczęto Adoracją przy Żłóbku wg wskazań św. Franciszka. Rozmyślania adoracyjne prowadziły siostry z Grudziądza, przeplatając rozważania wspólnym śpiewaniem kolęd. Po adoracji była Msza św., której przewodniczył ks. Marcin i o. Tytus (asystent miejscowy FZŚ). Homilię wygłosił ks. Marcin. Po Mszy św. wszyscy udali się do refektarza na agapę. Po powitaniu wszystkich obecnych, rozkoszowaliśmy się ciepłym posiłkiem, przygotowanym przez wspólnotę miejscową FZŚ, kawą i przeróżnym ciastem, dostarczonym przez tercjarzy. W miłej atmosferze, spędziliśmy czas, bardziej poznając się i dzieląc się doświadczeniami z życia wspólnot. Dzień Braterstwa zakończyliśmy w kościele, nabożeństwem rozesłania wraz z błogosławieństwem relikwiami św. Franciszka. Bogu niech będą dzięki za wspaniale przeżyty czas.

 

---

 

Intencja modlitwy obowiązująca wspólnotę w 2023 roku:

O nowe powołania do FZŚ, błogosławieństwo Boże dla wspólnoty
miejscowej i Asystenta duchowego
oraz opiekę Bożą dla wspólnoty FZŚ ze Starogardu Gdańskiego

W czwartki o godz. 17.30 nabożeństwo ku czci św. Franciszka,

W piątki o godz. 17.30 – Droga Krzyżowa,
po wieczornej Mszy św. – Nieszpory

 

16.03 – Spotkanie rady miejscowej wspólnoty FZŚ – godz. 15.3O
26.03 – Msza św. – godz. 12.30, po Mszy św. spotkanie w salce

---

Tercjarz – miesięcznik Franciszkańskiego Zakonu Świeckich w Brodnicy.
Redakcja: s. Bożenna Chełkowska;
Materiały pomocnicze: Konferencje do formacji ciągłej na rok 2022 „POSŁANI W POKOJU CHRYSTUSA”
Opieka merytoryczna: O. Tytus Kamiński OFM.
Adres: Klasztor Franciszkanów, ul. Sądowa 5a, 87 – 300 BRODNICA, tel. (+48) 787  995 261
Adres strony: www.fzsbrodnica.franciszkanie.net