TERCJARZ NR 07/2018

Do użytku wewnętrznego

DUCH ŚWIĘTY I ŚWIĘTY FRANCISZEK Z ASYŻU
– relacje osobowe

 

 

Wstęp – relacja osobowa do Trójjedynego Boga

W Testamencie napisanym tuż przed śmiercią, nasz św. Ojciec Franciszek kazał umieścić zdanie o błogosławieństwie dla tych, którzy zachowują Regułę. Czytamy tam: I ktokolwiek to zachowa, niech w niebie będzie napełniony błogosławieństwem Ojca najwyższego, a na ziemi błogosławieństwem umiłowanego Syna Jego z Najświętszym Duchem Pocieszycielem (T 40) i te słowa warto przytoczyć na początku naszego rozważania, aby uświadomić sobie, jak bardzo trynitarne – czyli odniesienie do Boga Jedynego, ale w trzech Osobach – jest zawsze nauczanie Biedaczyny z Asyżu. Odnosząc się do jednej z Osób, wspominał i dwie pozostałe Osoby, chcąc przez to podkreślić, jak bardzo łączy się z nauką Kościoła, która w tym czasie kładła szczególny nacisk na „jedność Boskich Osób”.

Dla św. Franciszka z Asyżu życie i działanie Ducha Świętego ma takie samo znaczenie i wartość jak życie i działanie pozostałych Osób w Trójcy. W jednym z pism – nauczając o Eucharystii – poucza braci takimi słowami: Syna w tym, w czym jest równy Ojcu, nikt nie może inaczej oglądać niż Ojca ani inaczej niż Ducha Świętego (Np 1,7). Podobnie będzie, kiedy rozpoczyna nauczanie w imię Boga, bo pisze wtedy: W imię najwyższej Trójcy i Świętej Jedności, Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen (LZ 1; 1Reg). Warto to naśladować, modląc się i rozważając podobne treści dotyczące zakochania się Boga w człowieku i odwzajemniania tej miłości przez człowieka.

 

Postrzeganie działania Ducha Świętego

Kiedy czytamy Pisma św. Franciszka, to stwierdzamy za wieloma badaczami, że podstawowym określeniem używanym przez autora na opisanie Trzeciej Osoby Boskiej jest określenie „Spiritus Sanctus” = Duch Święty (42 razy), później określenia: Spiritus Domini = Duch Pański (8 razy), Spiritus Paraclitus = Duch Pocieszyciel (4 razy). Jak na krótkie teksty to bardzo dużo (54 razy), ale jeszcze więcej miejsca zajmuje termin pokrewny, a mianowicie Spiritus = Duch (aż 120 razy).

W nauczaniu św

. Franciszka przede wszystkim jest Duch Święty Tym, który sprawia zamieszkiwanie Boga Trójjedynego w człowieku, przypomnijmy sobie jedno ze sformułowań: O, jakże szczęśliwi i błogosławieni są oni i one, gdy takie rzeczy czynią i w nich trwają, bo spocznie na nich Duch Pański i uczyni u nich mieszkanie i miejsce pobytu, i są synami Ojca niebieskiego, którego dzieła czynią, i są oblubieńcami, braćmi i matkami Pana naszego Jezusa Chrystusa (1LW 1,5-7). Trzeba więc najpierw przyznać, że sam nasz Prawodawca doświadczył tego działania, i co więcej, starał się, by zawsze stanowić miejsce zamieszkania Ducha Świętego. Czynił to, jak powie w innym miejscu, poprzez częstą Komunię Św., ponieważ wtedy Duch Pański przebywający w wiernych swoich jest tym, który przyjmuje Najświętsze Ciało i Krew Pana. (Np 1,12).

 

Dostępność do Ducha Świętego

Można sugerować, że kiedy nie miał możliwości korzystania z sakramentu Eucharystii, to odnajduje społeczność z Duchem Świętym w słuchaniu Słowa Bożego i przestrzeganiu nauki Kościoła, pisze bowiem do swoich współbraci: że nade wszystko powinni pragnąć posiąść Ducha Pańskiego wraz z Jego uświęcającym działaniem, modlić się zawsze do Niego czystym sercem (1Reg 10,8-9). Widzimy, jak prosto życie osoby powołanej sprowadza do samego Boskiego Źródła, czyli Ducha Świętego, widząc tu Tego, który inspiruje i spełnia wszelkie dobro, rozwija każdą cnotę i tworzy wszelki dar w swoich wiernych.

Podobnie trzeba przyznać, że Święty z Asyżu każdą cnotę chrześcijańską sprowadza do Ducha Ożywiciela jako sprawcy wszelkich cnót. Biedaczyna ma świadomość tego, że to właśnie Duch Święty jest w człowieku sprawcą dążenia do doskonałości. To On pobudza człowieka i domaga się, aby ciało było umartwione i wzgardzone, liche i odrzucone tak, by łatwiej było można starać się o pokorę i cierpliwość, wtedy też zagości w człowieku czysty, szczery i prawdziwy pokój ducha. Spośród innych cnót wymienia też pragnienie bojaźni Bożej i mądrości Bożej, i miłości Bożej Ojca i Syna, i Ducha Świętego” (1Reg 17,14-16).

 

Zachęta do naśladowania

Św. Franciszek jest bardzo mocno przekonany, że do wzrostu duchowego człowieka potrzebna jest łaska współpracy z Duchem Świętym, mówi wprost o pragnieniu obecności i działania w ich życiu Ducha Pańskiego. Uczył się tej relacji bardzo pokornie poprzez kolejne etapy życia, przechodzenia od łaski do zapomnienia o swoim powołaniu (czas młodości) oraz powrotu do łączności z Bogiem poprzez cud nawrócenia. Obdarzony darem obecności Boga w swoim życiu poprzez udzielone mu sakramenty – wiemy o chrzcie św., a domyślamy się udziału w kolejnych trzech sakramentach (spowiedź św., komunia św. i bierzmowanie) – zostaje początkowo pochłonięty przez sprawy świata (zabawy, kupiectwo, wojna, rycerstwo), co sprawia, że następuje „przysypanie źródła łaski” przez troskę o sprawy świata, jednakże później poprzez łaskę nawrócenia zażyłość z Duchem Świętym zostaje „odkryta” na nowo w rozmowie mistycznej w Spoleto i San Damiano.

Kolejnym miejscem tej współpracy z Duchem Świętym jest czas odwoływania się do autorytetu Kościoła (sąd przed biskupem Asyżu, prośba skierowana do papieża o zatwierdzenie sposobu życia), jak też do charyzmatów (braterstwo ukazane we wspólnocie, ubóstwo realizowane z miłości do Boga). Można więc powiedzieć, że konkretyzują ten stan zażyłości osobowej z Duchem Świętym trzy rady ewangeliczne: posłuszeństwo, czystość i ubóstwo. Odnowę swojego powołania i lekarstwo na gorliwość dla podążających za nim (braci i sióstr z trzech zakonów) widzi później w oczyszczaniu tej relacji wobec profesji zakonnej.

Może najpiękniejszym kryterium odróżnienia tego, co dotyczy rozpoznawania duchów, jest wspomnienie o zmianie nastawienia Świętego do niektórych aspektów życia. Warto popatrzeć w te miejsca, gdzie charyzmat ubogiego powołania zakonnego ulega posłuszeństwu apostolskiego zatroskania Kościoła. Przypomnijmy sobie, jak św. Franciszek powodowany Duchem Świętym wchodzi na dach domu w Bolonii, by zademonstrować, że nie mamy tu żadnego stałego mieszkania, a jednocześnie w posłuszeństwie Kościołowi przyjmuje ten dar materialnej przestrzeni jako zatroskanie kardynała Hugolino o wykształcenie braci i możliwość uczestnictwa w misji głoszenia Ewangelii.

 

Przez Ducha Świętego do Maryi

Warto wspomnieć również o specyfice franciszkańskiego powołania uwidocznionego w relacji do Ducha Świętego obecnego wewnątrz osoby ludzkiej. Chodzi w tym miejscu o naśladowanie Matki Bożej w jej doskonałym ofiarowaniu się Bogu.

Ostatnie badania wskazują, że w kulturze i teologii Kościoła Zachodniego tym, który rozsławił termin Sponsa Spiritus Sancti = Oblubienica Ducha Świętego, a więc termin odnoszący się do Matki Najświętszej, jest właśnie Św. Franciszek. Oczywiście, nie chodzi tylko o samo użycie terminu w modlitwie, chodzi też o przekazanie tej relacji w nauczaniu. Bardzo plastycznym obrazem tej zażyłości pomiędzy Duchem Świętym a Niepokalaną Dziewicą stała się praktyka odpustu zupełnego udzielanego – za zgodą papieża – świątyni p.w. Matki Bożej Anielskiej pod Asyżem (Porciunkula), gdzie odpuszczenie win i darowanie kar stawało się możliwe tylko dla tych, którzy potrafią przybliżyć się do miejsca udzielania tych łask za wstawiennictwem Oblubienicy Ducha Świętego.

W tym miejscu warto odnieść się do tradycji franciszkańskiej duchowości, która pokazuje, jak wiele na drodze łaski i współpracy z Duchem Świętym postępują ci, którzy potrafią się oddać do dyspozycji Matce Bożej (warto tu wspomnieć: św. Maksymiliana Marię Kolbego, bł. Honorata Koźmińskiego).

 

Zakończenie – czyli zachęta, by żyć Duchem

Duch Święty jest sprawcą życia, jest Ożywicielem. Św. Franciszek ten dynamizm relacji między człowiekiem a Bogiem, będącej owocem życia w Duchu, wyraża przy pomocy prostych pojęć, takiej małej trylogii: Słowo – Duch – Życie. W jednym ze swoich Napomnień św. Franciszek poucza: (…) Tych ożywia duch Pisma Bożego, którzy żadnej wiedzy, jaką posiadają i pragną posiąść, nie przypisują ciału, lecz słowem i przykładem odnoszą do Najwyższego Pana Boga, do którego należy wszelkie dobro (Np 7,4). I jakkolwiek słowo duch użyte w tym miejscu przez Świętego nie jest określeniem trzeciej Osoby Bożej, to jednak w kontekście całości idei, jaką posiadał Święty odnośnie do działania Bożego, możemy powiedzieć, że to właśnie Duch Święty jest tym, który ożywia, który oświeca serce człowieka i daje poznanie tajemnic Bożych. Jest również Tym, który jako Duch Jedności łączy Słowo (Chrystusa) z Życiem (Dawcą wszelkiego życia, Ojcem), ale również, w wymiarze ludzkim, jedna słowo z życiem, teorię z praktyką, teologię, naukę z moralnością, czyli pomaga człowiekowi realizować życie nadprzyrodzone w życiu codziennym

Próbujmy więc to, co najpiękniejsze w naszym powołaniu franciszkańskim, oraz to, co czasem trudne i niezrozumiałe, łączyć w dialog odnoszony do Ducha Świętego, a będzie nam zapewne dane, że doczekamy, jak św. Franciszek, tej realnej współpracy w przetwarzaniu naszego życia i znajdującego się obok nas środowiska w miejsce obecności Boga w świecie.

O. Jan Fibek OFMCap 

---

 

A K T U A L N O Ś C I

 

W dniu 29 maja 2018 roku zmarła Tercjarka, przeżywszy lat 86. Do wspólnoty FZŚ przynależała ok. 35 lat. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli przedstawiciele wspólnoty wraz z Asystentem. Pamiętajmy w modlitwie o śp. Siostrze i wszystkich zmarłych.

 

---

KALENDARZ LITURGICZNY

 

03.07 – Święto św. Tomasza, Apostoła
06.07 – Wspomnienie obowiązkowe bł. Marii Teresy Ledóchowskiej, dziewicy, patronki Dzieł Misyjnych
09.07 – Wspomnienie obowiązkowe świętych męczenników Mikołaja Picka, Willada i Towarzyszy
10.07 – Wspomnienie obowiązkowe św. Weronki Giuliani, dziewicy
11.07 – Święto św.Benedykta, opata, patrona Europy
12.07 – Wspomnienie obowiązkowe św. Brunona Bonifacego z Kwerfurtu, biskupa i męczennika
13.07 – Wspomnienie obowiązkowe świętych pustelników Andrzeja Świerada i Benedykta
16.07 – Wspomnienie obowiązkowe Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel (Szkaplerznej)
18.07 – Wspomnienie obowiązkowe św. Szymona z Lipnicy, kapłana
21.07 – Wspomnienie obowiązkowe św. Wawrzyńca z Brindisi, kapłana i doktora Kościoła
23.07 – Święto św. Brygidy Szwedzkiej, zakonnicy, Patronki Europy
24.07 – Wspomnienie obowiązkowe św. Kingi, dziewicy
25.07 – Święto św. Jakuba, Apostoła
26.07 – Wspomnienie obowiązkowe Świętych Rodziców NMP Joachima i Anny
31.07 – Wspomnienie obowiązkowe św. Igncego Loyoli, kapłana

 

---

WIADOMOŚCI DLA WSPÓLNOTY FZŚ

Intencja modlitwy obowiązująca Wspólnotę w lipcu 2018 roku:

O nowe powołania do FZŚ, błogosławieństwo Boże dla wspólnoty miejscowej FZŚ

i wspólnoty w Gdyni Demptowo

 

W czwartki o godz. 17.30 nabożeństwo ku czci św. Franciszka, poprzedzone modlitwą Różańcową

W piątki o godz. 17.30 – modlitwa Różańcowa lub nabożeństwo, po wieczornej Mszy św. – Nieszpory

 

16.07 – Spotkanie Rady Miejscowej Wspólnoty FZŚ – godz. 9.00/poniedz./
29.07 – Spotkanie rekreacyjne przy grillu ok. godz. 17.oo, po Mszy św. o godz. 16.00,

 

 

---

TERCJARZ – MIESIĘCZNIK FRANCISZKAŃSKIEGO ZAKONU ŚWIECKICH W BRODNICY. 
Redakcja: s. Bożenna Chełkowska; Materiały pomocnicze: Konferencje do formacji ciągłej na 2018 rok
„Posiąść Ducha Świętego”(2Reg 10,9)
Opieka merytoryczna: O. Sylwester Brzeziński OFM. 
Adres: Klasztor Franciszkanów, ul. Sądowa 5a, 87 – 300 BRODNICA, tel. 56 498 25 07.
Adres strony: www.fzsbrodnica.franciszkanie.pl